Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, görüşme sonrası yayımlanan Türkiye- Suudi Arabistan ortak bildirisinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Veliaht Prens Muhammed bin Salman bin Abdülaziz Al Saud ortasındaki resmi görüşmelerin, samimiyet ve kardeşlik ortamında gerçekleştirildiği belirtildi.
Görüşmelerde, Türkiye Cumhuriyeti ile Suudi Arabistan Krallığı ortasındaki ikili alakaların türlü taraflarıyla ele alındığı, siyasi, ekonomik, askeri, güvenlik ve kültürel münasebetler dahil olmak üzere iki ülke ortasındaki ikili bağlarda yeni bir iş birliği devrinin başlamasına yönelik ortak kararlılığın en güçlü formda vurgulandığı söz edildi.
Bölgesel ve memleketler arası alanda öne çıkan ve her iki tarafın da değer atfettiği gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulduğu aktarılan bildiride, şunlar kaydedildi:
“Taraflar, karşılıklı ticaretin geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi imkanlarını, iki ülke ortasındaki karşılıklı ticaretin kolaylaştırılmasını ve önündeki zorlukların üstesinden gelinmesini, yatırım fırsatlarının araştırılması ve çeşitli alanlarda somut iştiraklere dönüştürülmesi için iki ülkenin kamu ve özel bölümündeki bağlantının artırılmasını ele almışlardır.
Taraflar G-20 üyeleri olarak, iki ülkenin büyük ekonomik potansiyelini ve Suudi Arabistan’ın 2030 Vizyonu’nun yatırım, ticaret, turizm, kalkınma, sanayi, madencilik, inşaat projeleri, ulaşım-altyapı (müteahhitlik dahil), tarım, besin güvenliği, sıhhat, iletişim-bilgi teknolojisi alanları, medya ve spor alanlarında sunduğu fırsatları vurgulamışlar, Suudi-Türk Uyum Kurulu’nun çalışmalarını aktifleştirme, ortak ilgi alanlarında iş birliği ve uyum düzeyini yükseltme ve iki ülke uzmanları ortasında deneyim paylaşımı mevzuları üzerinde çalışma konusunda mutabakata varmıştır.”
Enerji alanındaki projeler
Bildiride, tarafların, güç alanında bilhassa petrol ve rafinesi, petrokimya, güç verimliliği, elektrik, yenilenebilir güç, inovasyon, hidrokarbon kaynakları için pak teknolojiler, hidrojen de dahil, düşük karbonlu yakıtlar alanlarında iş birliği beklentilerini, güç bölümü ve ilgili tedarik zincirlerinin yerelleştirilmesi, bu alanlarda ilgili projeler geliştirilmesi için çalışılması isteğini söz ettikleri belirtildi.
Ortak bildiride, yapay zeka, dijital teknolojiler ve akıllı kentler alanlarında üretim ve yatırım iştiraklerinin geliştirilmesi ve bu alanlarda faaliyet gösteren özel kesim aktörlerinin iş birliğine teşvik edilmeleri hususlarında görüş birliğine varıldığı da vurgulandı.
Türkiye’nin, etraf ve iklim değişikliği alanında Suudi Arabistan’ın, “Yeşil Suudi Arabistan” ve “Yeşil Orta Doğu” teşebbüslerini başlatmasını memnuniyetle karşıladığı, Suudi Arabistan tarafından başlatılan ve G-20 ülkelerinin başkanları tarafından onaylanan Döngüsel Karbon İktisadı Platformu’nun hayata geçirilmesine dair Suudi Arabistan’ın iklim değişikliği alanındaki eforlarına takviyesini ilettiği aktarılan bildiride, şöyle devam edildi:
“Taraflar, BM İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı ve Paris Muahedesi prensiplerine bağlı kalmanın ehemmiyetini ve kaynakları olmayan emisyonlara odaklanarak iklim muahedesinin uygulanması gereğini yinelemişlerdir. İki taraf, Suudi Arabistan’ın 2020 yılındaki G-20 tepe toplantıları başkanlığı sırasında başlatılan ‘Arazi Bozunumunun Azaltılması ve Karasal Habitatların Korunmasını Geliştirmeye Yönelik Global Girişim’ ve ‘Küresel Mercan Resifleri AR-GE Hızlandırıcı Platformu’ başlıklı iki teşebbüse takviyelerini vurgulamışlardır. Türk tarafı, Suudi Arabistan girişimcilik ekosisteminde faaliyet gösteren yatırım fonlarını, Türkiye’deki startup’lara yatırım yapmaya ve onlarla iştirakler kurmaya davet etmiştir.”
Türk Standartları Enstitüsü ile Suudi Arabistan Standartlar, Metroloji ve Kalite Teşkilatı ortasındaki ilgilerin, ilgili iki kurum ortasında imzalanan iş birliği mutabakatları çerçevesinde güçlendirilmesi ve sürdürülmesi konusunda mutabık kalındığı da bildirildi.
TÜBİTAK ile Kral Abdülaziz Bilim ve Teknoloji Kenti (KACST) ortasında 2016’da imzalanan iş birliği protokolü çerçevesinde, bilim insanlarının karşılıklı ziyaretleri ile KOSGEB ile Suudi Arabistan KOBİ Otoritesi ortasında iş birliği yapılması konusunda anlaşıldığı da belirtildi.
Savunma alanındaki iş birliği
Ortak bildiride, tarafların, savunma konusunda iki ülkenin çıkarlarına hizmet edecek, bölgede güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak halde savunma iş birliği alanlarında, iki ülke ortasında imzalanan mutabakatların faal hale getirilmesi konusunda mutabık kaldıkları tabir edildi.
Adli iş birliğini geliştirme, tüzel ve isimli alanlardaki uzmanlar ortasında deneyim paylaşımı konusunda da mutabakata varıldığı aktarılan bildiride, turizm alanındaki iş birliğinin ve iki ülke ortasındaki turizm hareketinin, ülkeler ortasında imzalanan muahedeler uyarınca geliştirilmesinin, her ülkenin sahip olduğu turizm potansiyelinin araştırılmasının, turizm kesiminin gelişimine yarar sağlayan ortak çalışmaların güçlendirilmesinin kıymetinin vurgulandığı kaydedildi.
Tarafların, ulusal sivil havacılık otoriteleri ortasında iş birliğinin güçlendirilmesinin, havayollarının operasyonları için idari prosedürlerin kolaylaştırılmasının kıymetinin altını çizdikleri belirtilen bildiride, sıhhat alanında iki ülke ortasındaki mevcut iş birliğini geliştirme kararlılığı vurgulanarak, sıhhat yatırımları alanında iş birliği fırsatlarının araştırılması konusunda mutabık kalındığı aktarıldı.
Suudi tarafının, Riyad’ın EXPO 2030 adaylığına Türkiye’nin verdiği takviyeden dolayı şükranlarını tabir ettiği de bildirildi.
İki ülkenin ortak bildirisinde şöyle devam edildi:
“İki taraf, bölgedeki güvenlik ve istikrarın desteklenmesine ve güçlendirilmesine katkıda bulunacak formda, bölgesel ve memleketler arası arenadaki kıymetli sıkıntılara ait iş birliğini, uyumu ve görüş alışverişini ağırlaştırma uğraşlarını teyit etmişlerdir. Taraflar, bölge ülkelerinin egemenliğinin ihlal edilmemesini vurgulamışlar ve bölge ülkelerindeki tüm krizlere siyasi tahlil bulunmasına, bölgeyi tansiyondan uzak tutacak ve bölgede güvenliği ve istikrarı sağlayacak çalışmalara dayanaklarını vurgulamışlardır. Taraflar, başta İslam İşbirliği Teşkilatı ve Birleşmiş Milletler olmak üzere bölgesel ve milletlerarası kuruluşlar çerçevesinde ortalarındaki iş birliğini ve faal uyumu artırma, bölgede barış, istikrar ve güvenliğin sağlanması için yakın iş birliği sürdürme konusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır.”
Veliaht Prens’in, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın nazik mesken sahipliğinden, ziyaretleri sırasında kendisine ve heyetine gösterilen yakınlık ve muhabbetten dolayı şükranlarını lisana getirdiği aktarılan bildiride, Erdoğan’ın da Kovid-19 salgınının neden olduğu zorluklara karşın 2021’de hac düzenleme ve ziyaretçilere hizmet etme uğraşlarından dolayı takdirlerini ilettiği, bu yıl hac ve umrenin yine başlamasından duyduğu memnuniyeti lisana getirdiği aktarıldı.
Bildiride, “Görüşmenin sonunda taraflar, iki ülkenin ve halklarının ortak çıkarlarına katkıda bulunacak ve tüm bölümlere yarar sağlayacak biçimde, bölgenin geleceğine hizmet etmek için tarihi kardeşlik temelinde işbirliğini geliştirerek sürdürme kararlılıklarını vurgulamışlardır” tabirlerine yer verildi.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, görüşme sonrası yayımlanan Türkiye- Suudi Arabistan ortak bildirisinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Veliaht Prens Muhammed bin Salman bin Abdülaziz Al Saud ortasındaki resmi görüşmelerin, samimiyet ve kardeşlik ortamında gerçekleştirildiği belirtildi.
Görüşmelerde, Türkiye Cumhuriyeti ile Suudi Arabistan Krallığı ortasındaki ikili alakaların türlü taraflarıyla ele alındığı, siyasi, ekonomik, askeri, güvenlik ve kültürel münasebetler dahil olmak üzere iki ülke ortasındaki ikili bağlarda yeni bir iş birliği devrinin başlamasına yönelik ortak kararlılığın en güçlü formda vurgulandığı söz edildi.
Bölgesel ve memleketler arası alanda öne çıkan ve her iki tarafın da değer atfettiği gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulduğu aktarılan bildiride, şunlar kaydedildi:
“Taraflar, karşılıklı ticaretin geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi imkanlarını, iki ülke ortasındaki karşılıklı ticaretin kolaylaştırılmasını ve önündeki zorlukların üstesinden gelinmesini, yatırım fırsatlarının araştırılması ve çeşitli alanlarda somut iştiraklere dönüştürülmesi için iki ülkenin kamu ve özel bölümündeki bağlantının artırılmasını ele almışlardır.
Taraflar G-20 üyeleri olarak, iki ülkenin büyük ekonomik potansiyelini ve Suudi Arabistan’ın 2030 Vizyonu’nun yatırım, ticaret, turizm, kalkınma, sanayi, madencilik, inşaat projeleri, ulaşım-altyapı (müteahhitlik dahil), tarım, besin güvenliği, sıhhat, iletişim-bilgi teknolojisi alanları, medya ve spor alanlarında sunduğu fırsatları vurgulamışlar, Suudi-Türk Uyum Kurulu’nun çalışmalarını aktifleştirme, ortak ilgi alanlarında iş birliği ve uyum düzeyini yükseltme ve iki ülke uzmanları ortasında deneyim paylaşımı mevzuları üzerinde çalışma konusunda mutabakata varmıştır.”
Enerji alanındaki projeler
Bildiride, tarafların, güç alanında bilhassa petrol ve rafinesi, petrokimya, güç verimliliği, elektrik, yenilenebilir güç, inovasyon, hidrokarbon kaynakları için pak teknolojiler, hidrojen de dahil, düşük karbonlu yakıtlar alanlarında iş birliği beklentilerini, güç bölümü ve ilgili tedarik zincirlerinin yerelleştirilmesi, bu alanlarda ilgili projeler geliştirilmesi için çalışılması isteğini söz ettikleri belirtildi.
Ortak bildiride, yapay zeka, dijital teknolojiler ve akıllı kentler alanlarında üretim ve yatırım iştiraklerinin geliştirilmesi ve bu alanlarda faaliyet gösteren özel kesim aktörlerinin iş birliğine teşvik edilmeleri hususlarında görüş birliğine varıldığı da vurgulandı.
Türkiye’nin, etraf ve iklim değişikliği alanında Suudi Arabistan’ın, “Yeşil Suudi Arabistan” ve “Yeşil Orta Doğu” teşebbüslerini başlatmasını memnuniyetle karşıladığı, Suudi Arabistan tarafından başlatılan ve G-20 ülkelerinin başkanları tarafından onaylanan Döngüsel Karbon İktisadı Platformu’nun hayata geçirilmesine dair Suudi Arabistan’ın iklim değişikliği alanındaki eforlarına takviyesini ilettiği aktarılan bildiride, şöyle devam edildi:
“Taraflar, BM İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı ve Paris Muahedesi prensiplerine bağlı kalmanın ehemmiyetini ve kaynakları olmayan emisyonlara odaklanarak iklim muahedesinin uygulanması gereğini yinelemişlerdir. İki taraf, Suudi Arabistan’ın 2020 yılındaki G-20 tepe toplantıları başkanlığı sırasında başlatılan ‘Arazi Bozunumunun Azaltılması ve Karasal Habitatların Korunmasını Geliştirmeye Yönelik Global Girişim’ ve ‘Küresel Mercan Resifleri AR-GE Hızlandırıcı Platformu’ başlıklı iki teşebbüse takviyelerini vurgulamışlardır. Türk tarafı, Suudi Arabistan girişimcilik ekosisteminde faaliyet gösteren yatırım fonlarını, Türkiye’deki startup’lara yatırım yapmaya ve onlarla iştirakler kurmaya davet etmiştir.”
Türk Standartları Enstitüsü ile Suudi Arabistan Standartlar, Metroloji ve Kalite Teşkilatı ortasındaki ilgilerin, ilgili iki kurum ortasında imzalanan iş birliği mutabakatları çerçevesinde güçlendirilmesi ve sürdürülmesi konusunda mutabık kalındığı da bildirildi.
TÜBİTAK ile Kral Abdülaziz Bilim ve Teknoloji Kenti (KACST) ortasında 2016’da imzalanan iş birliği protokolü çerçevesinde, bilim insanlarının karşılıklı ziyaretleri ile KOSGEB ile Suudi Arabistan KOBİ Otoritesi ortasında iş birliği yapılması konusunda anlaşıldığı da belirtildi.
Savunma alanındaki iş birliği
Ortak bildiride, tarafların, savunma konusunda iki ülkenin çıkarlarına hizmet edecek, bölgede güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak halde savunma iş birliği alanlarında, iki ülke ortasında imzalanan mutabakatların faal hale getirilmesi konusunda mutabık kaldıkları tabir edildi.
Adli iş birliğini geliştirme, tüzel ve isimli alanlardaki uzmanlar ortasında deneyim paylaşımı konusunda da mutabakata varıldığı aktarılan bildiride, turizm alanındaki iş birliğinin ve iki ülke ortasındaki turizm hareketinin, ülkeler ortasında imzalanan muahedeler uyarınca geliştirilmesinin, her ülkenin sahip olduğu turizm potansiyelinin araştırılmasının, turizm kesiminin gelişimine yarar sağlayan ortak çalışmaların güçlendirilmesinin kıymetinin vurgulandığı kaydedildi.
Tarafların, ulusal sivil havacılık otoriteleri ortasında iş birliğinin güçlendirilmesinin, havayollarının operasyonları için idari prosedürlerin kolaylaştırılmasının kıymetinin altını çizdikleri belirtilen bildiride, sıhhat alanında iki ülke ortasındaki mevcut iş birliğini geliştirme kararlılığı vurgulanarak, sıhhat yatırımları alanında iş birliği fırsatlarının araştırılması konusunda mutabık kalındığı aktarıldı.
Suudi tarafının, Riyad’ın EXPO 2030 adaylığına Türkiye’nin verdiği takviyeden dolayı şükranlarını tabir ettiği de bildirildi.
İki ülkenin ortak bildirisinde şöyle devam edildi:
“İki taraf, bölgedeki güvenlik ve istikrarın desteklenmesine ve güçlendirilmesine katkıda bulunacak formda, bölgesel ve memleketler arası arenadaki kıymetli sıkıntılara ait iş birliğini, uyumu ve görüş alışverişini ağırlaştırma uğraşlarını teyit etmişlerdir. Taraflar, bölge ülkelerinin egemenliğinin ihlal edilmemesini vurgulamışlar ve bölge ülkelerindeki tüm krizlere siyasi tahlil bulunmasına, bölgeyi tansiyondan uzak tutacak ve bölgede güvenliği ve istikrarı sağlayacak çalışmalara dayanaklarını vurgulamışlardır. Taraflar, başta İslam İşbirliği Teşkilatı ve Birleşmiş Milletler olmak üzere bölgesel ve milletlerarası kuruluşlar çerçevesinde ortalarındaki iş birliğini ve faal uyumu artırma, bölgede barış, istikrar ve güvenliğin sağlanması için yakın iş birliği sürdürme konusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır.”
Veliaht Prens’in, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın nazik mesken sahipliğinden, ziyaretleri sırasında kendisine ve heyetine gösterilen yakınlık ve muhabbetten dolayı şükranlarını lisana getirdiği aktarılan bildiride, Erdoğan’ın da Kovid-19 salgınının neden olduğu zorluklara karşın 2021’de hac düzenleme ve ziyaretçilere hizmet etme uğraşlarından dolayı takdirlerini ilettiği, bu yıl hac ve umrenin yine başlamasından duyduğu memnuniyeti lisana getirdiği aktarıldı.
Bildiride, “Görüşmenin sonunda taraflar, iki ülkenin ve halklarının ortak çıkarlarına katkıda bulunacak ve tüm bölümlere yarar sağlayacak biçimde, bölgenin geleceğine hizmet etmek için tarihi kardeşlik temelinde işbirliğini geliştirerek sürdürme kararlılıklarını vurgulamışlardır” tabirlerine yer verildi.
