Suikasttan iki gün sonra Pazar günü gerçekleşen seçimlerde Abe’nin kilit isimlerinden sayıldığı Liberal Demokrat Parti travesti LDP ve koalisyon ortakları büyük bir zafer kazandı ve Temsilciler Meclisi’nden sonra Danışmanlar Meclisi’nde de üçte ikilik çoğunluğu yakaladı
Bu durum ve üç yıl seçimsiz bir periyoda girilmesi Abe’nin halefi travestileri olarak görülen Başbakan Fumio Kişida’nın ıslahat ve anayasa değişiklikleri dahil her türlü siyasi manevrayı yapmak için önünde hiçbir pürüzün kalmadığı altın dönemi yakaladığı manasına geliyor
Japonya’da herkes Kişida’nın ufak tefek travestiler görüş farklılıkları olsa da Abe’nin açtığı yoldan ilerlemesini bekliyor Bu yolun gelecekteki mihenk taşları neler
ÇİN VE RUSYA’YA TEMKİNLİ YAKLAŞIM
Abe’nin ikinci kere başbakanlık yaptığı 2012’ye dek bilhassa Avrupa’da Çin devlet lideri Şi Jinping’e ve Çin’in ekonomik gücüne karşı bir yumuşama ve Çin’le âlâ bağlar kurmada istekli bir hal göze çarpmaktaydı
Ulusalcı Abe ise Çin’le Japonya’nın ticari iştiraki gerçeğini kabul etmekle birlikte Çin’e karşı her vakit kuşkucu bir şahin hali takınarak bilhassa ABD’yi Çin’in gerçek hedefi ve askeri gücü konusunda daima uyarıyor Japonya’nın kendini savunabilmesi gerektiğini söylüyordu
Bugün Batı’nın Çin’e olan tıpkı kuşkucu yaklaşımının belkemiğini Abe’nin bu ihtarları oluşturuyor
Japonya’nın Çin’le diyalogda Abe’nin bu halini sürdürmesi bekleniyor
Çin’in bugün Sri Lanka’nın ülke olarak iflasına yol açan borç rehineliği diplomasisi ne gelişmekte olan ülkelere büyük altyapı yatırımları vaadiyle yüksek faizli borçlar verip sonra da ülkeler ödeyemeyince onlara el koymak karşılık Japonya G7’ye Türkiye’ de yaptığı Marmaray ve Çanakkale Köprüsü projeleri üzere yeni bir cins kaliteli altyapı projeleri alternatifini kabul ettirdi
JAPONYA’NIN SİLAHLANMASI MÜMKÜN GÖRÜNÜYOR
Abe Uzak Doğu’nun güvenliği açısından ABD’nin kesinlikle bölgede faal ve yanında da güçlü bir Japonya olması gerektiği argümanını kabul ettirmede başarılı oldu
Buna nazaran Japonya’nın ABD’den hali hazırda satın aldığı 40’ın üzerinde F 35 dışında uçak gemisi sipariş etmesi üzere şimdiye dek düşünülmeyen bir formda silahlanması mümkün görünüyor
Öte yandan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile de sık sık konuşan Abe’nin bu ülkeyle olan diplomasi teşebbüsleri sonuçsuz kaldı
Ne Japonya Rusya ile İkinci Dünya Savaşı’nın bitimini ilan eden ve ortalarındaki adalar sıkıntısını çözen bir muahedeyi imzalayabildi ne de Rusya’nın Gelişmiş Ülkeler G7 kümesiyle olan sürtüşmeleri son buldu Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle bir arada Japonya Ukrayna ve Batı tarafının yanında yer alınca alakalar güzelce berbata gitti
Bu alanda Ukrayna işgali çözümlenene dek Kişida’nın yapabileceği bir şey yok
Başbakanlığı sırasında 80 ülke gezen Abe’nin bilhassa bir evvelki ABD lideri Donald Trump ile bu derece sıkı ilgi kurmasını yadırgayanlar oldu
Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanı H R McMaster’a nazaran Abe Hür ve Açık Hint Pasifik fikrini birinci ortaya atan ve bu emelle Japonya ABD Avustralya ve Hindistan’ı bir ortaya getiren kişi olarak tarihe geçti
Abe’nin bu büyük muvaffakiyetini Kişida’nın devralıp devam ettirmesi düşünülüyor
İÇ SİYASET VE İKTİSATTA DURUMLAR KARIŞIK
Dış siyasette Japonya’yı dünya ile birleştirici ve ülke lehine yapan tavrına rağmen iç siyasette Şinzo Abe’nin popülist telaffuzlarıyla kutuplaştırıcı bir kişilik sergilediği uzmanlarca kabul ediliyor
Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Amerikalılar tarafından yazılan barışçıl anayasasının ordu bulundurmayı yasaklayan 9 unsurunu bölgenin güvenliğini öne sürerek ısrarla değiştirmek istemesi bilhassa atom bombasının yaptığı yıkımı çok uygun hatırlayan kesitlerle ve solcularla ortasının açılmasına neden oldu
Fumio Kişida’nın Hiroşima’dan meclise girdiği ve nükleer silahlar konusundaki zıt duruşu düşünülürse yeri geldiğinde ABD ile nükleer silah paylaşımı fikrini bile ortaya atabilen Abe’den farklı bir siyaset izleyeceği kestirim ediliyor
Tarih kitaplarının Japonya’nın zaferlerine daha çok yer vermesi gerektiğini savunan Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’nda işlediği savaş hatalarını inkar eden yahut görmezden gelen Abe’nin bilhassa Japonya’nın bir vakitler art bahçesi saydığı Kore Yarımadası halklarını kızdıran fakat Japonya’da muhafazakar ulusalcı ve çok sağcıların sevdiği bölücü bir siyaset izlediği de biliniyor
Bu da dünyanın tahminen de en homojen ülkesi Japonya’da kutuplaşmayı arttırma riski taşıyor
Ekonomi alanında Abe 2012’de başbakan olunca kendi ismiyle anılan Abenomi isimli neoliberalist ekonomik reçete ve büyümeye yönelik önlemler paketini yürürlüğe soktu
O vakitler ekonomik sakinlikle boğuşan Japonya şartlarında şirketlerin kârlarını arttırıp işsizliği yarıya düşürse de enflasyonu yüzde 2’ye indirme üzere başka gayelere ulaşmakta yetersiz kaldı
Financial Times gazetesi Ancak bu eforlar boşuna değildi Çok genişlemeci para siyaseti Japon Yeni’ni zayıflattı ve borçlanma maliyetlerini düşürdü Bilhassa tüketim vergisini çok süratli yükseltmesi üzere fazla azimli önlemleri kimilerinde dehşet yarattı ve ekonomik düzelmenin suratını kesti diyor
Kişida ise kendi yarattığı ve gelir eşitsizliğini çözeceğini vaat ettiği Yeni Kapitalizm isimli ekonomik siyasetiyle Abe’nin neoliberal siyasetlerini üstü kapalı olarak eleştiriyor
MERKEZ BANKASI LİDERİ ŞİMDİ AŞİKÂR DEĞİL
Buna karşın iktisatta kimi anahtar vazifelere atayacağı isimler Kişida’nın geride bırakacağı kendi politik mirasını da belirleyecek
Ancak aşikâr mevzularda eli kolu bağlı Örneğin ilerideki aylarda Abe ile vaktinde uyumlu çalışan Japonya Merkez Bankası lideri Haruhiko Kuroda’nın yerine gelecek isim şimdi muhakkak değil
Bir yandan da dolar karşısında tarihi düşüş yaşayan Japon yen’inin daha da düşmesini önlemek için Merkez Bankası üzerinde sıkı para siyaseti baskısı var
Hükümette misyonu olmamasına rağmen yıllardır LDP içerisindeki muazzam gücü nedeniyle gölge şogun ismiyle anılan Şinzo Abe’nin kendi ekonomik ve siyasi ajandasına kurallanmış olan Japonya’da LDP ve başındaki Kişida hafta sonundaki seçimlerde gelen zaferle bundan sonraki üç yıl boyunca hiç seçimin olmadığı altın dönem yaşayacak
Kişida’nın elde ettiği olumlu politik havayı yok edecek tek mümkünlük Abe’nin başını çektiği ve Kişida’nın da üyesi olduğu LDP fraksiyonunun bir nedenle dağılması ve parti liderliğinde kendisine rakiplerin çıkması olabilir
