Dünya Sıhhat Örgütü yetkilileri, 75. Dünya Sıhhat Asamblesi çerçevesinde maymun çiçeği virüsüne yönelik brifing verdi. Mevcut salgının nasıl ortaya çıktığı hakkında hala karşılıksız birçok soru olduğu vurgulanan brifingde 20’den fazla ülkede yaklaşık 200 maymun çiçeği hadisesinin tespit edildiği belirtildi.
DSÖ Salgın Hastalıklar Yöneticisi Dr. Sylvie Briand yaptığı konuşmada, “Virüsün dizilimi, cinsinin endemik ülkelerde rastladığımız çeşitlerden farklı olmadığını ve salgının muhtemelen daha çok insan davranışındaki bir değişiklikten kaynaklandığını gösteriyor” dedi. Briand, Afrika’da geçmişteki salgınların gelişimine dayanarak şu andaki durumun “kontrol edilebilir” göründüğünü söyledi. DSÖ’nün yeniden de ilerleyen devirde daha fazla hadise beklediğini tabir eden Briand, “Buzdağının tepesini mi gördüğümüzü yahut tespit edilmeyen çok daha fazla hadise olup olmadığını bilmiyoruz” dedi. Önceliğin endemik olmayan ülkelerde hastalığın denetim altına alınması olduğunu söyleyen Briand, bunun süratli hareketle mümkün olabileceğini vurguladı. Briand, “Şimdi gerçek tedbirleri alırsak salgını basitçe denetim altına alabileceğimizi düşünüyoruz” diye konuştu.
Briand ayrıyeten maymun çiçeği virüsünün korona virüse nazaran çok daha yavaş bulaştığına dikkat çekti.
TOPLU AŞILAMAYA GEREK YOK
DSÖ’nün çiçek hastalığı kısmının lideri Dr. Rosamund Lewis de maymun çiçeği hastalığının kolay yayılmadığını ve bulaşma için ekseriyetle yakın temas gerektiğini söz ederek, “Toplu aşılamaya gerek yok” formunda konuştu. Aşıya sahip ülkelerin, bunları hastaların yahut sıhhat çalışanlarının yakın teması durumunda yüksek risk altında olanlar için değerlendirilebileceğini belirten Lewis, maymun çiçeğinin çoğunlukla izole edilerek ve devam eden epidemiyolojik araştırmalarla denetim edilebileceğini söyledi. Lewis, “Vaka incelemesi, temaslı takibi, meskende izolasyon en uygun seçenekler olacaktır” dedi.
BİRİNCİ 1970’DE GÖRÜLDÜ
Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran maymun çiçeği virüsü, insanlarda birinci olarak 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde tespit edildi. 1970’den bu yana ise Benin, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Gabon, Fildişi Kıyısı, Liberya, Nijerya, Kongo Cumhuriyeti, Sierra Leone ve Güney Sudan olmak üzere 11 Afrika ülkesindeki insanlarda maymun çiçeği virüsüne rastlandı. Virüs Afrika dışında birinci kere 2003 yılında ABD’de görüldü. Daha sonra 2018’de İsrail ve İngiltere’de, 2019’da Singapur’da, 2021’de ABD’de Afrika’ya seyahat eden birtakım şahıslarda maymun çiçeği virüsüne rastlandı. 2017’den bu yana Nijerya’da 200’den fazla maymun çiçeği virüsü kayda geçerken, 500’den fazla da kuşkulu hadise rapor edildi. Olayların yüzde 3’ü mevtle sonuçlanırken, virüs ülkede büyük bir salgına yol açtı.
Maymun çiçeği virüsü, Orta Afrika (Kongo Havzası) ve Batı Afrika tipi olmak üzere ikiye ayrılıyor. Kongo Havzası tipinin daha şiddetli hastalığa neden olduğu ve daha bulaşıcı olduğu düşünülüyor.
ÇİÇEK AŞISI YÜZDE 85 MUHAFAZA SAĞLIYOR
DSÖ, hastalığın semptomlarının “klinik olarak daha az şiddetli olmasına karşın geçmişte çiçek hastalarında görülenlere çok benzer” olduğunu tabir ediyor. Örgüte nazaran virüs, hayvandan beşere ve beşerden beşere yakın temas yoluyla bulaşıyor. Çiçek hastalığına karşı kullanılan aşıların maymun çiçeği virüsüne karşı da yüzde 85 muhafaza sağladığı söz ediliyor. DSÖ’ye nazaran virüsün cinsel yolla bulaşıp bulaşmadığı şu anda belirsizliğini koruyor. Virüsün kuluçka müddetinin ekseriyetle 6 ila 13 gün olduğu, lakin 5 ila 21 gün ortasında değişebildiği belirtiliyor.
