Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ın 24 Şubat ta askeri operasyon ismi altında Ukrayna ya Edremit escort başlattığı hücumların 100’üncü gününe girildi Ukrayna ordusu birçok bölgede gösterdiği direnişle taarruzları püskürtmeyi başarırken Rus birlikleri aylardır devam eden savaşta şu ana kadar Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20 sinin denetimini Erdek escort ele geçirdi
30 BİN 950 RUS ASKERİ ÖLDÜRÜLDÜ
Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya nazaran savaşın başından bu yana Ukrayna ya ilişkin toplam 186 uçak 129 helikopter bin 87 insansız Amasra escort hava aracı 328 hava savunma sistemi 3 bin 386 tank ve başka zırhlı muharebe araçları 462 çok namlulu roket atar bin 760 top ve obüs ile 3 bin 376 adet Ulus escort özel askeri araç imha edildi Ukrayna Savunma Bakanlığı ndan Rus ordusunun kayıplarına dair yapılan açıklamada ise 30 bin 950 Rus askerin öldürüldüğü bin 367 ana muharebe tankı 3 bin 366 Kozluk escort zırhlı araç 661 topçu sistemi 207 çok namlulu roketatar 95 hava savunma sistemi 210 savaş uçağı 175 helikopter 535 insansız hava aracı 121 seyir füzesi 51 özel ekipmanın etkisiz hale getirildiği kaydedildi
9 BİN 151 SİVİL VEFATI
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliğine OHCHR nazaran savaşın başladığı günden bu yana 9 bin 151 sivil hayatını kaybetti Gerçek sayının daha yüksek olduğunun vurgulandığı açıklamada Sivil kayıpların birçoklarına ağır topçu ve çok namlulu roketatar sistemleri kullanılarak gerçekleştirilen bombardımanlar ve hava taarruzları dahil olmak üzere geniş bir tesir alanına sahip patlayıcı silahların kullanımı neden oldu denildi
Taarruzlar nedeniyle yaklaşık 6 8 milyon kişi Ukrayna’yı terk ederken Rus birliklerin Nisan ayında Kiev bölgesinden çekilerek doğu ve güneye rota çevirmesiyle yaklaşık 2 2 milyonu ülkesine döndü
SAVAŞIN GERİDE BIRAKTIĞI YIKIM
Şiddetli bombardımanlar ve hava atakları ülke genelinde çok birçok kentte ağır hasara yol açtı Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Kuruluna nazaran Rusya ordusunun hücumlarında yaklaşık 38 bin çok katlı binası yıkıldı ve yaklaşık 220 bin kişi evsiz kaldı Anaokullarından üniversitelere kadar yaklaşık bin 900 eğitim kurumunda hasar meydana gelirken 180’i büsbütün yıkıldı Ukraynalı yetkililere nazaran 50 demiryolu köprüsü 500 fabrika ve yaklaşık 500 hastane de hücumlardan ziyan gördü Dünya Sıhhat Örgütü Ukrayna’da hastanelere ambulanslara ve sıhhat çalışanlarına 296 hücum gerçekleştirildiğini kaydetti
DİPLOMATİK TEŞEBBÜSLER SONUÇ VERMEDİ
Savaş tüm süratiyle devam ederken iki ülkenin müzakere heyetleri ateşkes sağlanması ve barış görüşmelerinin yolunun açılması için 1 i Türkiye de olmak üzere 4 kere yüz yüze görüşme gerçekleştirdi Lakin müzakereler iki ülkenin sunduğu farklı münasebetlerde kesintiye uğradı
BESİN TEDARİĞİ KRİZİ
Global buğday ihracatında yüzde 30 hisse sahibi olan Rusya ve Ukrayna nın savaşta olması sonucu Ukrayna limanlarından dünya pazarına tahıl sevkiyatı yapılamaması dünya genelinde besin tedarikinde krize yol açtı Ukrayna limanlarında 20 milyon ton besin yüklü gemilerin beklediği belirtilirken Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı limanların açılmaması durumunda kıtlık ve kitlesel göç konusunda ihtarda bulundu
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın datalarına nazaran Ukrayna dünyanın 4 üncü en büyük mısır ihracatçısı ve dünyanın 5 inci en büyük buğday ihracatçısı pozisyonunda
TÜRKİYE DEVREDE
Besin krizinin tahliline yönelik görüşmeler ise devam ediyor Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin Karadeniz’in mayınlardan temizlenerek inançlı koridor üzerinden tahıl sevkiyatı yapılması konusunu ele aldı Erdoğan tarafların ve Birleşmiş Milletler in iştirakiyle oluşturulacak Denetim Merkezi ne katılmaya ve merkeze İstanbul da konut sahipliği yapmaya olumlu baktıklarını lisana getirdi
SAVAŞIN KRİTİK ANLARI
25 Şubat Ukrayna kuvvetleri kuzeyde doğuda ve güneyde Rus askerine karşı direnişe başladı
1 Mart Rusya Kiev’deki bir televizyon kulesini vurdu başşehre yönelik süratli ilerleyiş umutları azalınca kuzeydoğudaki ve başka kentlerde uzun menzilli füzelerle bombardımanı ağırlaştırdı
2 Mart Rus kuvvetleri Ukrayna nın doğusunda Rus yanlısı ayrılıkçıların denetiminde bulunan Donbass bölgesini Rusya’nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım’a bağlamak için hayati değer taşıyan güneydoğudaki Mariupol limanını kuşatmaya başladı Rus birlikleri ele geçirilen birinci büyük kent olan Karadeniz’deki Herson limanına girdi BM 1 milyon kişinin Ukrayna’dan kaçtığını açıkladı
4 Mart Rus güçleri Avrupa’nın en büyüğü olan Zaporijya nükleer santralini ele geçirdi NATO Ukrayna’nın uçuşa yasak bölge davetini çatışmayı tırmandıracağı gerekçesiyle reddetti
8 Mart Siviller Ukrayna ile Rusya ortasında varılan uzlaşma sonucu açılan birinci insani koridor ile kuzeydoğudaki Sumi kentinden tahliye edildi BM Ukrayna yı terk edenlerin sayısının 2 milyona ulaştığını duyurdu
9 Mart Rus ordusu Mariupol’deki bir doğum hastanesini bombaladı Çok sayıda insan enkaz altında kaldı Moskova idaresi hastanenin Ukraynalı askerler tarafından askeri üs olarak kullanıldığını savundu
13 Mart Rusya savaşı Ukrayna’nın batısına kadar genişletti ve NATO üyesi Polonya nın sonlarına yakın bir üssü füzeyle gaye aldı
16 Mart Mariupol de yüzlerce Ukraynalı sivilin sığındığı tiyatro bombalandı Kiev idaresi Rusya yı suçlarken Rusya Savunma Bakanlığı tiyatro binasını Ukrayna ordusunun vurduğunu tez etti
25 Mart Moskova doğuda kazanımlar elde etme tarafında değişiklik sinyali verirken Ukrayna kuvvetleri Kiev dışındaki kasabaları geri almak için direnişini arttırdı
30 Mart BM akınlar nedeniyle Ukrayna dan ayrılanların sayısının 4 milyonu geçtiğini açıkladı
3 4 Nisan Ukrayna Rus askerlerinden arındırdığı Bucha kasabasında bir toplu mezar ve yakın aralıktan vurulmuş insanların cansız vücutlarının bulunduğunu açıklayarak Rusya’yı savaş hatası işlemekle suçladı Suçlamaları reddeden Kremlin ceset manzaralarının kurgu olduğunu argüman etti
8 Nisan Ukrayna idaresi Kramatorsk’taki bir tren istasyonuna gerçekleştirilen atakta en az 52 kişinin hayatını kaybettiğini açıklayarak sivil ölümlerden bir defa daha Rusya’yı sorumlu tuttu Moskova ise yönetilen suçlamaları reddetti
14 Nisan Ukrayna Rusya’nın Karadeniz Filosunun amiral gemisi Moskova nın füzeyle amaç alınarak batırıldığını duyurdu Rusya ise geminin içindeki mühimmatların patlaması sonucu battığını belirtti
18 Nisan Rusya Ukrayna’nın iki bölgesini ele geçirmek ve savaş zaferi elde etmek için Donbass Savaşı olarak nitelendirdiği saldırıyı başlattı
21 Nisan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin Mariupol’ün yaklaşık iki aylık kuşatmanın akabinde Ukraynalı askerlerden temizlendiğini ve denetimin Rusya ya geçtiğini ilan etti lakin yüzlerce Ukraynalı asker kentte yüzlerce sivilin de sığındığı Azovstal çelik fabrikasında direnişini sürdürmeye devam etti
25 26 Nisan Moldova’nın Rusya yanlısı ayrılıkçı bölgesi Transdinyester de yetkililer bir bakanlık ve iki radyo kulesinde patlama meydana geldiğini bildirerek olaydan Ukrayna’yı sorumlu tuttu Kiev idaresi ise Moskova’yı çatışmayı genişletmeye çalışmak gayesiyle hücumlar düzenlemekle suçladı
28 Nisan Ukrayna BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in ziyareti sırasında Rusya’nın Kiev’i 2 füzeyle maksat aldığını açıkladı Kremlin ise Ukrayna’yı sona yakın Rus bölgelerine saldırmakla suçladı
1 Mayıs Mariupol’deki çatışmalar yüzünden insani krizin giderek derinleştiği Azovstal çelik fabrikasından Birleşmiş Milletler’in inançlı geçiş operasyonu ile yaklaşık 100 Ukraynalı sivil tahliye edildi
7 Mayıs Ukrayna nın doğusundaki Luhank bölgesinin valisi Sergey Gayday Bilohorivka’daki bir köy okuluna gerçekleştirilen bombalı atakta 60 civarında kişinin öldüğünün iddia edildiğini açıkladı
9 Mayıs Rusya önderi Putin Zafer Günü kutlamalarında Rusya Ukrayna’da kabul edilemez bir tehdit ile karşı karşıyaydı Orada ana vatanımızın güvenliğini savunuyoruz sözleriyle Rus halkına seslendi
10 Mayıs Ukrayna idaresi askerlerin yürüttüğü karşı atakta Harkov’un kuzey ve kuzeydoğusundaki köylerin Rus ordusundan geri alındığını duyurdu
12 Mayıs BM Ukrayna yı terk edenlerin sayısının 6 milyonu aştığını açıkladı
14 Mayıs Ukrayna kuvvetleri doğuda Rus ordusunun denetimindeki Izium kasabası yakınlarında karşı akın başlattı
18 Mayıs Finlandiya ve İsveç Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının akabinde Avrupa’da güvenlik durumunun değiştiğini münasebet göstererek NATO’ya katılmak için müracaatta bulundu
20 Mayıs Rusya Mariupol’deki Azovstal çelik fabrikasında direnen son Ukraynalı askerin de teslim olduğunu açıkladı Açıklamadan saatler evvel Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy Ukraynalı askerlere teslim olarak hayatlarını kurtarabileceklerini söyledi
21 22 Mayıs Rus ordusu Luhansk’ta taarruz başlattı Donetsk bölgesindeki Sloviansk ile Luhanks taki Severodonetsk kentine odaklandı
23 Mayıs Ukrayna da görülen birinci savaş cürümleri davasında Kiev deki mahkeme 21 yaşındaki bir Rus askeri silahsız sivili öldürmekten ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırdı
25 Mayıs Putin Moskova’nın Ukrayna da ele geçirilen topraklardaki denetimini sağlamlaştırmak gayesiyle bu bölgelerdeki Ukraynalıların Rus vatandaşlığı ve pasaportu edinme sürecini kolaylaştıran bir kararname imzaladı
31 Mayıs Ukrayna güçlerinin hala direndiği lakin büyük kısmının Rus denetiminde olduğu Sievierodonetsk kentinde yetkililer mahsur kalan sivilleri tahliye etmenin artık mümkün olmadığını söyledi
1 Haziran Rusya ABD’nin Ukrayna’ya gelişmiş roket sistemleri tedarik etme kararına reaksiyon göstererek bunun çatışmayı büyütebileceği ve Washington ile direkt karşı karşıya gelme riskini artırabileceği konusunda ikazda bulundu
2 Haziran Zelenskiy Ukrayna’nın bir kırılma noktasına ulaşmasına ve savaşta galip gelmesine yardımcı olmak için Batılı ülkelerden daha fazla silah talep etti
3 Haziran savaşın 100’üncü günü Ukrayna idaresi ABD’den alınan çok namlulu roket atar sistemlerinin Rusya’daki tesislere akın maksadıyla kullanılmasının planlanmadığını tabir etti İngiltere askeri istihbaratı Moskova’nın Kiev’i ve hükümet merkezlerini ele geçirme konusundaki birinci amaçlarına ulaşamadığını fakat Donbass’ta taktik muvaffakiyet elde ettiğini açıkladı
