Dünya Gazetesi’nden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran Yüksek enflasyon TL nin alım gücünü yitirmesi piyasada dolanımda Şirinevler Escort bayan büyük kupürlerin hâkimiyetine yol açtı Ocak 2009 dan itibaren kullanım giren TL de Nisan 2009 da piyasada 100 ve 200 TL lik banknotların hissesi yüzde 40 56 iken Nisan 2022 Escort Şirinevler itibariyle yüzde 87 96 ya yükseldi Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK bilgilerine nazaran tüketici enflasyonu Nisan 2022 itibariyle yüzde 69 97 ye yükseldi Geçen yıl yüzde 20 nin altında tekrar çift Şirinevler Escort haneli enflasyon yaşanırken Kasım 2021 de yüzde 20 düzeyi aşıldı ve Aralık 2021 de ise aylık artış rekoru kırıldı Nisan 2022 deki yüzde 69 97 düzeyindeki tüketici enflasyonu da son 20 yılın en yüksek enflasyon verisine işaret ediyor Mart 2021 de yapılan 200 baz puanlık artış ile siyaset faizi yüzde 19 düzeyine yükseltilmişti Akabinde Merkez Bankası başkanlığına Şahap Kavcıoğlu getirildi
Kavcıoğlu Eylül 2021 de siyaset faizinde indirim sürecini başlattı ve yüzde 19 düzeyinden Aralık 2021 deki toplantıyla birlikte siyaset faizi yüzde 14 e düşürüldü Bu süreçte Kasım 2021 de tüketici enflasyonu evvel yüzde 20 düzeyini aştı ve Aralık 2021 deki TL deki büyük kıymet kaybının akabinde ise tüketici enflasyonundaki yükseliş ivmelendi Aralık 2021 de yüzde 36 08 olan tüketici enflasyonu ocakta yüzde 48 69 şubatta yüzde 54 44 martta ise yüzde 61 14 olarak ölçüldü
Enflasyon beklentileri üst güncellendi
Nisan verisi sonrası ise analistler yılsonu beklentilerinde güncelleme yaparak yılsonu tüketici enflasyonu öngörülerini yüzde 55 60 düzeyine çıkardı Nisan verisi sonrası tepe beklentileri de değişti ve haziran temmuz ay üzere yüzde 80 in üzerinde enflasyonla karşı karşıya kalınacağı varsayımlara girdi Merkez Bankası da yılın ikinci enflasyon raporunda mayısta tüketici enflasyonunda tepenin yüzde 70 75 düzeyleriyle görülmesini akabinde ise yılsonunda yüzde 42 8 e gerilemesini varsayım etti
Yüksek enflasyon dolanımdaki parada küçük kupürlü banknotların artık yavaş yavaş azalmasına neden oldu Merkez Bankası dataları dolanımda bulunan para ölçüsünde artık 100 ve 200 TL lik banknotların çok daha öne çıktığını ortaya koyuyor Ocak 2009 de yüksek enflasyonun geride bırakılmasının akabinde paradan 6 sıfır atılarak deverana giren YTL nin yerine gelen TL de en yüksek banknot 200 TL olmuştu Nisan 2009 da yani 13 yıl evvel tüketici enflasyonu yüzde 6 13 düzeyinde ve 200 TL lik kupürlerin toplam dolanımdaki hissesi da yüzde 12 18 düzeyindeydi Bu yıl nisanda yüzde 69 97 ye çıkan tüketici enflasyonunun gölgesinde 200 TL lik banknotların dolanımdaki para ölçüsü içindeki hissesi yüzde 43 23 e yükseldi Bu 13 yılda 31 05 puanlık bir artışın yaşandığına işaret ediyor
Yeniden ikinci en büyük kupür olan 100 TL lik banknotlarda da tıpkı seyir gözleniyor Merkez Bankası bilgilerine nazaran Nisan 2009 da 100 TL lik banknotların dolanımdaki para içindeki hissesi yüzde 28 38 düzeyinde bulunuyordu Nisan 2022 ye gelindiğinde yüzde 44 73 e çıktı Bu 13 yılda 16 35 puanlık bir artışın yaşandığını gösteriyor
Enflasyon beklentilerindeki bozulma devam ediyor Analistler yüksek enflasyon ve alım gücünü kaybeden TL ortamında büyük kupürlü banknotların hakimiyetinin artarak devam edeceği görüşünde Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu 500 TL lik banknotların hazırlığı olmadığı belirterek Bu bahiste bir çalışmamız yok hazırlık yok Bir tweet atıldı bu kadar tesirli olmaması lazım demişti
Küçüklerin sirkülasyondaki hissesi eridi
İki büyük banknotun toplam dolanımdaki para ölçüsü içindeki hissesi Nisan 2009 da yalnızca yüzde 40 56 iken Nisan 2022 de yüzde 87 96 ya çıkmış durumda İki büyük banknotun hissesi iki katını aşarken bu durum küçük banknotlarla alım gücünün çok çok azaldığını da gösteriyor 5 10 20 TL lik banknotlar neredeyse sirkülasyondan silinmiş üzere Nisan 2009 da 5 TL lik banknotun hissesi yüzde 0 96 iken Nisan 2022 de yüzde 0 61 e düştü 10 TL lik banknotların hissesi da 13 yıl evvel yüzde 2 94 dü bu yıl ise yüzde 1 16 ya indi 20 TL lik banknotların hissesi da yüzde 6 48 den yüzde 1 95 e kadar geriledi 50 TL lik banknot bile erimeye karşı koyamadı Nisan 2009 da piyasadaki sirkülasyondaki paranın yüzde 26 04 üne sahip olan 50 TL lik banknotlar Nisan 2022 de dolanımdaki paranın yalnızca yüzde 8 33 ü kadar 50 TL banknotların dolanımdaki hissesindeki düşüş hayli süratli oldu
5 10 20 ve 50 TL lik banknotların Nisan 2009 da sirkülasyondaki paradan aldıkları hisse yüzde 36 42 iken Nisan 2022 de yüzde 12 05 e geriledi Bu neredeyse 25 puanlık bir düşüşe işaret ediyor
