Amerikan istihbaratı “Kabil 90 güne kadar düşebilir” dedikten yalnızca üç gün sonra 15 Ağustos 2021’de başşehre giren militanlar, dün terk edilmiş haldeki elçilik binası önünde gövde gösterisi yaptı. Bir geçit merasimini andıran kutlamalar sırasında, hafif zırhlı araçlara binmiş çok sayıda militan “Yaşasın İslam” ve “Amerika’ya ölüm” sloganları attı. Gruptakiler, son ABD askerinin ülkeden ayrılmasını “sevinç ve memnunluk anları” olarak tanım etti. Bir küme Taliban, ABD Büyükelçiliği önündeki Ahmed Şah Mesud Meydanı’nda dans etti. Ülkede berbatlaşan ekonomik duruma aldırmayan militanlar, “Fakir olabiliriz fakat beyaz bayrağımız var” diye konuştu.
RESMİ TATİL OLDU
Gösterilere, rejimin beyaz bayrağını taşıyan ve burka giymiş az sayıda bayan da katıldı. Taliban, 15 Ağustos’u “Gurur Günü” olarak resmi tatil ilan etti lakin resmi bir merasim düzenlenmedi. Devlet televizyonu birinci yıla özel programlar yayınlarken, hükümet sözcüsü Bilal Karimi Twitter’dan, “Bugün zafer ve memnunluk günüdür. Bugün beyaz bayrağın fetih günüdür” iletisini paylaştı. Taliban’ın başşehre girmesinden sonra kentteki Amerikan askerleri ve çok sayıda sivilin tahliyesi 31 Ağustos’a kadar devam etmiş, 1 Eylül 2021 sabahı Afganlar yeni rejimle baş başa kalmıştı.
TALİBAN’LA 365 GÜN
* Taliban’ın başşehre girmesiyle ülke iktisadının yüzde 80’ini oluşturan dış yardımlar kesildi. ABD, Afganistan Merkez Bankası’nın 9 milyar dolarını dondurdu. Bu adımlarla Taliban’ı cezalandırmak hedeflense de iktisat çöktü, hastaneler ve okullar parasız kaldı.
* BM’nin nisan raporuna nazaran 38 milyonluk ülkenin yüzde 95’i yetersiz besleniyor. Yaklaşık 16 milyon kişi günde bir öğünden az yemek bulabiliyor. Kalabalık ailelerin, doyuracak daha az boğaz olsun diye çocuklarını satmak zorunda kaldığı rapor ediliyor.
* Memleketler arası Af Örgütü’ne nazaran son bir yılda zorla ve erken evliliklerde artış yaşanırken, en az 1 milyon çocuk çalıştırılıyor.
EĞİTİM DARBE ALDI
* İngiltere merkezli yardım tertibi “Save the Children”ın araştırmasına nazaran, kızların yüzde 45’i okula devam edemiyor. Erkeklerde bu oran yüzde 20. Ayrıyeten kız öğrencilerin yüzde 26’sı, erkeklerin ise yüzde 16’sı depresyon belirtileri gösteriyor.
* New York Times’ın haberine nazaran rejimin birinci altı ayında eski idare mensubu 500 kişi ya öldürüldü ya da kaçırıldı.
* Geçen bir yılda 80 gazeteci tutuklandı. Ayrıyeten Şii etnik küme Hazaralara yönelik çok sayıda yargısız infaz ve azap olayı rapor edildi.
EŞREF GANİ YANIT VERDİ: NEDEN ZELENSKİ ÜZERE DİRENMEDİM
15 Ağustos günü helikopterle evvel komşu Özbekistan’a, oradan uçakla Birleşik Arap Emirlikleri’ne giden ve hala Abu Dhabi’de yaşayan Afganistan’ın son cumhurbaşkanı Eşref Gani, CNN yayınında neden kaçtığını anlattı. Sunucu Fareed Zakaria’nın “Daha evvel uçağa binip sevdiğim ülkemi terk etmem demiştiniz. Ne oldu” diye sorması üzerine Gani, “Askerler misyonu bıraktı ve sivil kıyafetlerini giydiler, Savunma Bakanı kaçtı. Ben son giden oldum ve bunu Taliban’a bir Afgan cumhurbaşkanını aşağılama zevkini tattırmamak için yaptım” karşılığını verdi.
‘İHANET DEMEM’
Gani, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile yapılan kıyaslama için ise şunları söyledi: “Biz 42 yıldır savaş halindeyiz, insanlarımız yoruldu. İkinci olarak Amerika, Zelenski’yi yaklaşan işgale dair bilgilendirdi. Biz tek modül bilgi kâğıdı bile almadık. Son olarak; ABD, Avrupa hepsi Ukrayna’ya dayanak veriyor. Bizim durumumuzda bu yoktu.” ABD tarafından “ihanete uğradığınızı düşünüyor musunuz” sorusu üzerine “O kelimeyi kullanmak istemiyorum” dedi.
PARA KAÇIRDI MI
Gani, eski Lider Donald Trump’ın Taliban’la yaptığı muahedeyi “felaket” olarak niteledi ve “Taliban’ın değiştiğini varsaymak bir yanılgıydı” dedi. Kaçarken helikopterle 169 milyon dolar kaçırdığı savını bir sefer daha yalanlayan Gani, o kadar paranın fizikî olarak helikopterde taşınamayacağını söyledi.
