Ticaret Bakanlığı’na nazaran, Reklam Konseyi ile Reklam Özdenetim Heyeti, dijital mecrada yer alan toplumsal medya hesapları, marka-reklamveren hesapları ve belirlenen bölümlerde seçilen hesaplarda yer verilen reklam içerikleri için harekete geçti.
Başlatılan projeyle, kelam konusu içeriklerin yapay zekayla taranması, yasal düzenlemelere uygunluğunun süratli ve kolay biçimde takip edilmesi ve gerekli aksiyonun alınarak tüketicilerin yanıltılmasının önlenmesi amaçlanıyor.
Proje kapsamında geliştirilen uygulamayla daha evvel belirlenen anahtar sözle ilgili toplumsal medya hesaplarında tarama süreci ve ön raporlama gerçekleştiriliyor. Reklam Özdenetim Heyeti tarafından yapılan değerlendirmeyle son hali verilen rapor, Reklam Konseyi ile paylaşılıyor. Bu kapsamda, ilgili yasal düzenlemelere alışılmamış reklam ve ticari uygulamalarda bulunanlar hakkında Reklam Heyeti tarafından inceleme ve idari kontrol başlatılıyor. Projeyle tüketicilerin faal halde korunması öngörülüyor.
Kriterlere uygun reklam yapılıp yapılmadığı denetim ediliyor
Geçen yıla ait reklam yatırımlarında dijital mecranın yaklaşık yüzde 68’lik oranla toplam medya pazarındaki en yüksek hisseye sahip olduğu görüldü. Dijital mecra pazarının denetimsiz formda büyümesi, bu alanda çalışan kişi ve kuruluşların pazarlama irtibatı faaliyetlerinin denetlenmesinin ve düzenlemeler konusunda bilgilendirilmesinin değerini ortaya çıkardı.
Bilhassa Instagram’da, toplumsal medya etkileyicilerinin (influencer) mal-hizmet tanıtımlarında artış yaşanırken bu doğrultuda Reklam Konseyi tarafından ‘Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz’ yayımlanmıştı. Bu projeyle kılavuz kapsamında belirtilen konulara dair farkındalık yaratılması da amaçlanıyor. Bu çerçevede, Instagram’da toplumsal medya etkileyicileri tarafından yayımlanan reklam içeriğine sahip paylaşımların taranmasıyla bu paylaşımlarda reklamı yapılması yasak eser ve hizmetlerin bulunup bulunmadığı, kılavuzla getirilen kriterlerin uygulanıp uygulanmadığı ve anahtar sözlerle yapılan taramada paylaşımların uygun olmayan ‘sağlık beyanı’ içerip içermediği tespit edilebiliyor.
Projenin birinci uygulaması kapsamında, öncelikli olarak kelam konusu reklam içeriklerinin, reklamı yapılması yasak (alkollü içki, sigara, kumar ve benzeri) mal ve hizmetleri barındırıp barındırmadığı incelendi. Bu kapsamda, takip edilen toplumsal medya etkileyicileri tarafından reklamı yasak mal ve hizmetlerin tanıtımının neredeyse hiç yapılmadığı tespit edildi.
Kelam konusu paylaşımlarda yer alan kimi tersliklerin, yapılan paylaşımın reklam olduğunun belirlenen kriterler doğrultusunda açık ve anlaşılır biçimde tüketicilere belirtilmemesinden kaynaklandığı, böylece mal ve hizmetlerin örtülü reklamının yapıldığı tespit edildi.
Projenin başında, örnek olarak seçilen toplumsal medya etkileyicileri listesindeki paylaşımlar ortasında, reklam içeriğine sahip paylaşımların, reklam olduğunun açık ve anlaşılır biçimde tabir edilmeme oranı yüzde 67’nin üzerinde iken gerek Reklam Şurası gerekse Reklam Özdenetim Konseyi tarafından toplumsal medya etkileyicileri-yönetilen hesap sahipleri ile yapılan yazışmalar ve bilgilendirmeler doğrultusunda bu oranın yaklaşık yüzde 29’lara düştüğü belirlendi.
Tarama programına dahil edilen hesaplarda vakit zaman değişiklikler yapılarak ilgili mevzuata karşıtlık teşkil eden paylaşımların ve reklamların en aza indirilmesi amaçlanıyor.
Ayrıyeten toplumsal medya reklamlarının yapay zekayla taranması uygulamasının, Reklam Konseyi kararlarına nitelik ve nicelik olarak olumlu yansıması bekleniyor.
