Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, OECD Genel Merkezi’nde bir ortaya geldiği Mathias Cormann’a, Türkiye’de eğitim alanında yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Bakan Özer, şunları söyledi: “Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı, (OECD) üye ülkelere siyaset tecrübelerini karşılaştırabilecekleri, ortak meselelerine tahlil arayabilecekleri, en âlâ uygulama örneklerini paylaşabilecekleri bir platform sağlamaktadır. OECD çatısı altında yürütülen öncelikli faaliyet alanlarından biri, elbet eğitimdir. Bildiğiniz üzere son 20 yılda Türkiye tüm alanlarda olduğu üzere eğitim alanında da sahiden çok büyük bir dönüşüme tanıklık etmekte. Birçok OECD ülkesinin 1950’li yıllarda üretimdeki globalleşme, evrenselleşme süreçlerini tamamlamasına karşın Türkiye, 70 yıl gecikmeyle bu süreci son 20 yılda tamamladı. 2000’li yıllarda okul öncesinde 5 yaştaki okullaşma oranı yüzde 11 idi, şu anda yüzde 92’ye yükselmiş bulunmakta. Ortaöğretimdeki okullaşma oranları yüzde 44 iken şu anda yüzde 90’ın üzerine çıkmış bulunmakta. Yükseköğrenimde de net okullaşma oranları yüzde 14’lerden yüzde 48’lerin üzerine çıkmış durumda. Yani Türkiye’de, son 20 yılda her eğitim kademesinde, eğitim çağı nüfusunun yüzde 90’nın üzerinde eğitime katıldığı çok önemli bir süreci yaşadık.”
Geriye bakıldığında bu sürecin tüm kazanımlarına karşın iki farklı kesitin en büyük kazananı olduğunu söz eden Bakan Özer, “Birincisi sosyoekonomik düzeyleri düşük olan ve eğitime erişimde zorlanan kısımların bu periyotta eğitime tam olarak erişebilmeleri ki bu, eğitimde fırsat eşitliğinin en kritik alanlarından birini oluşturmakta. İkincisi ise kız çocukları… Cumhuriyet tarihinde, birinci sefer bu devirde kız çocuklarının hem ortaöğretim düzeyinde hem de yükseköğretim düzeyindeki okullaşma oranları, erkek çocukların okullaşma oranlarını geçti. Bu, aslında son 20 yılda eğitimdeki kapsayıcılığın ne kadar güçlü olduğunu göstermesi bakımından çok değerli bir gösterge” diye konuştu.
Buna ilaveten son 20 yılda ikinci boyutta da eğitimin demokratikleşme sürecinin gerçekleştiğine işaret eden Özer, kelamlarına şöyle devam etti: “Son 20 yıldan evvel başlamış olan eğitim siyasetlerinin başörtüsü yasağı, kılık kıyafetle yükseköğretime erişiminin önündeki maniler kaldırıldı. İkinci en kıymetli kritik şeylerden biri, 1999 yılında uygulamaya sokulan ve yaklaşık 10 yıl uygulamada olan, ve bilhassa mesleksel eğitimin yükseköğretimine erişimini engelleyen katsayı uygulaması… Bu uygulama, Türkiye’de mesleksel eğitimin çok travmatik bir süreç yaşamasına neden oldu.”
TOPLUMSAL TALEPLERE YANIT VERİN BİR EĞİTİM SİSTEMİ İNŞAA EDİLDİ
Son 20 yılda bir taraftan eğitime erişim güçlendirilirken başka taraftan geçmişteki yanlış siyasetlerin üretmiş olduğu sıkıntıların çözüldüğü ve toplumsal taleplere karşılıklar veren bir eğitim sisteminin inşa edildiğini tabir eden Bakan Özer, yaklaşık 18 milyon öğrencinin ve 1.2 milyon öğretmenin bulunduğu bu büyük sistemin kalite merkezli olduğunun altını çizdi.
Bilindiği üzere Türkiye’nin OECD tarafından yapılan “Uluslararası Öğrenci Kıymetlendirme Programı” PISA’ya nizamlı olarak katıldığını söyleyen Özer, son araştırma bilgilerine ait sonuçları da paylaştı.
Türkiye’nin 15 yaş kümesi öğrenci sayısını en fazla artıran ülkelerden biri olmasına karşın okuma marifetleri, matematik ve fen alanlarının her üçünde de performansını artıran tek ülke olduğunu hatırlatan Özer, PISA raporlarında alt maharet düzeyindeki öğrencilerin üst düzeylere taşındığının ve ortada farkın da azaldığının da altının çizildiğini belirtti.
Diğer yandan 4 ve 8’inci sınıf seviyesindeki öğrencilerin matematik ve fen alanındaki hünerlerini pahalandıran memleketler arası TIMSS araştırmasında da Türkiye’nin 1999 yılından itibaren katıldığı her imtihanda bir evvelki döngüye nazaran puanını daima artıran bir ülke olduğunu kaydeden Bakan Mahmut Özer, “Türkiye, eğitimde genişlemeyi sağlarken kaliteyi de daima odağına taşıdı. Sayıyı daima artırdığınız vakit tıpkı kaliteyi korumak bile zorken düzgünleştirmek sahiden çok önemli” dedi.
40 BİN YENİ ANASINIFI HEDEFİ
Yeni periyotta Ulusal Eğitim Bakanlığı olarak öncelik verdikleri alanlara da değinen Özer, Türkiye’nin eğitimdeki iyileştirmelere karşın dünyada birçok eğitim sistemi üzere okullar ortası muvaffakiyet farkı açısından kahır yaşadığını söyleyerek “Burada iki yaklaşımımız var: Birincisi okul öncesi eğitimin güçlendirilmesi ve okullar ortası imkân farklılıklarının azaltılması. 6 Ağustos 2021 tarihinde vazifesi devraldığımız vakit üç yaştaki okullaşma oranı yüzde 14, dört yaştaki okullaşma oranı yüzde 35, beş yaştaki okullaşma oranı ise yüzde 78’di. O tarihte, Türkiye’de 2 bin 872 bağımsız anaokulu hizmet vermekteydi. Yeni bir eğitim siyaseti olarak bu devirde 2022 yılının sonuna kadar 3 bin yeni anaokulu ve 40 bin yeni anasınıfı açmayı hedefliyoruz. Şu ana kadar 750 bağımsız anaokulunu tamamlayıp hizmete soktuk. Yıl sonuna kadar da geriye kalan 2 bin 250’sini tamamlayıp maksada ulaşmayı planlıyoruz.” diye konuştu.
Yüzde 14 olan 3 yaştaki okul öncesi okullaşma oranını yüzde 50’ye, 4 yaşta yüzde 35 olan okullaşma oranını yüzde 70’e, 5 yaşta yüzde 78 olan oranı ise yüzde 100’e ulaştırmayı hedeflediklerini belirten Özer, 6 aylık çalışma sonucunda bugün prestijiyle Türkiye’de 5 yaştaki okullaşma oranının yüzde 93’e ulaştığını lisana getirdi.
Buradaki maksadın okul öncesi eğitime erişimden yola çıkarak temel eğitimde öğrencilerin hazırbulunuşluk farklarını ve okullar ortası muvaffakiyet farkının tesirini azaltmak olduğunu söyleyen Bakan Özer, ikinci etmenin ise çocukların okul öncesi eğitime erişimini artırarak bayan istihdamını desteklemek olduğunu söz etti.
Okullar ortası imkân farklılıklarını azaltmak için tüm okulların laboratuvar, sınıf, kütüphane üzere yerlerinin güçlendirildiğini belirten Özer mesleksel eğitime ait de bilgiler verdi.
Bakan Özer şunları söyledi: “Özellikle son bir yılda bölümle birlikte atmış olduğumuz adımlar, inanılmaz bir dönüşüm üretiyor. Artık dalın temsilcileriyle mesleksel eğitim süreçlerini birlikte planlıyor, müfredatı birlikte inceliyoruz. Artık mesleksel eğitim; üretim kapasitesini arttıran, yaparak öğrenen, yurt dışına ihracat yapan, fikrî mülkiyet kapsamında patent, yararlı model, marka tasarım tescilli yapıp bunu ticarileştiren profesyonel bir yapı…”
