RUSYA, Ukrayna’da işgal ettiği ayrılıkçı Donetsk, Lugansk ile güneydeki Herson ve Zaporojye’de gerçekleştirilen iştirak referandumlarında halkın yüzde 99’undan fazlasının ‘Evet’ dediğini öne sürerek zafer ilan ederken, bölgede beş gün süren oylamaya birçok ülkeden reaksiyon geldi. Ukrayna referandum sonuçlarının “hükümsüz ve geçersiz” olduğunu belirtti, BM ve ABD oylamaların yasadışı olarak niteledi. Sonuçların ilanının akabinde Donetsk ve Lugansk idareleri Rusya’ya katılma başvurusu yaptıklarını duyurdu, Herson ve Zaporojye’nin de kısa müddette başvurması bekleniyor.
‘TOPRAKLARIMIZI GERİ ALACAĞIZ’
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski, “İşgal altındaki topraklarda yaşanan bu saçmalıklar referandum taklidi olarak bile adlandırılamaz” açıklamasını yaptı. İlhak referandumlarının stratejilerini değiştirmeyeceğini ve ülkenin işgal edilen topraklarını geri alacaklarını söyleyen Zelenski, “İlerliyoruz ve ülkemizi kurtarıyoruz” diye konuştu.
BM: YASAL DEĞİL
BM Siyasi ve Barış İnşası İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Dicarlo, referandumların memleketler arası hukuka nazaran yasal olmadığını söyledi. BM Güvenlik Konseyi’nde konuşan Dicarlo, “Halkın iradesini temsil ettiğini tez ederken diğer bir devletin topraklarının bir devlet tarafından zorla alınmaya çalışılmasına meşruiyet kazandırmayı amaçlayan tek taraflı aksiyonlar, milletlerarası hukuka nazaran yasal olarak kabul edilemez” tabirlerini kullandı.
‘EGEMENLİK İHLALİ’
AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB’nin referandumları ve sonuçlarını kınadığını açıkladı. Borrell, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “AB, yasadışı referandumların düzenlenmesini ve bunların tahrif edilmiş sonuçlarını kınıyor. Bu, sistematik insan hakları ihlalleri ortasında Ukrayna’nın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün bir öbür ihlalidir” dedi.
‘SONUÇLARIN MEŞRUİYETİ YOK’
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, referandum sonuçlarının geçerliliği olmadığını kaydetti. Ukrayna önderi Zelenski ile telefonda görüştüğünü belirten Stoltenberg, “NATO müttefiklerinin Ukrayna’nın egemenliğine ve yasal müdafaa hakkına verdiği takviyenin sarsılmaz olduğunu açıkça belirttim. Rusya tarafından düzenlenen düzmece referandumların hiçbir meşruiyeti yoktur ve memleketler arası hukukun açık bir ihlalidir. Bu topraklar Ukrayna’nındır” sözlerini kullandı.
ABD: TANIMIYORUZ
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da “Rusya’nın şeytani bir planı” olarak nitelendirdiği referandum sonuçlarını tanımayacaklarını açıkladı. “Rusya’ya ilhaka devam etmesi durumunda ek, önemli ve süratli maliyetler getireceğiz” diyen Blinken, Ukraynalıların topraklarını geri almaları için dayanaklarını sürdüreceklerini belirtti.
ŞİMDİ NE OLACAK
Bundan sonraki süreçte, Rusya önderi Vladimir Putin’in parlamentoya hitap ederek kelam konusu bölgelerin Rusya’ya ilhakını duyurması bekleniyor. Öte yandan, bölgelerin tamamı Rusya’nın denetiminde değil. Avrupa’nın en büyük nükleer santralının bulunduğu Zaporojye bölgesinin başşehri hâlâ Ukrayna güçlerinin denetimindeyken, Donetsk’in de tamamı da şimdi Rus güçlerinin eline geçmedi. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, dün gazetecilere yaptığı açıklamada bu bahse değinerek, “(Sözde) Donetsk Halk Cumhuriyeti topraklarının tamamı şimdi kurtarılmadı. 2014 yılı prestijiyle sonların belirlendiği bölgeden bahsediyoruz. Bu nedenle, Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin tüm toprakları kurtarılmalıdır” diye konuştu.
