Rusya’nın Ukrayna savaşını başlattığı 24 Şubat’tan beri Avrupa’da memleketler arası hava ulaşımı esaslı ve dramatik değişim geçirdi. Batılı ülkelerin Rus yolcu uçaklarına hava alanlarını kapatmasıyla Türkiye rotası yüz binlerce Rus vatandaşı için tek çıkış yolu oldu. Son 5 ayda İstanbul Havalimanı tam manasıyla Avrupa’nın bir numaralı aktarma noktası haline geldi.
HER GÜN 120 UÇAK
Günümüzde Türk Hava Yolları (THY) başta olmak üzere Türk şirketleri Rusya’dan Türkiye’ye günde ortalama 85 uçuş gerçekleştiriyor. Hatta Rus tarafı Türkiye’den ağustos sonunda uçuşların günde 100’e çıkarılmasını talep ediyor. Türkiye’ye tek tük sefer yapabilen Rus havayolu şirketleri de hesaba katıldığında Rusya’dan Türkiye’ye her gün 120 civarında uçak gelip gidiyor.
İKİ TİP RUS YOLCU
Türkiye’ye hava ulaşımı Rus vatandaşları için neredeyse dünyaya açılan bir numaralı pencere haline gelirken yolcu profili de değişim geçirdi. Birinci kategoride tatil için gelen Rus yolcular var. Genelde Antalya yahut Bodrum istikametinde uçuyorlar. İkinci kategoride Türkiye’yi aktarma noktası olarak kullananlar var. Toplam yolcu kapasitesinin yüzde 30’luk kısmını oluşturan bu ikinci tip yolcular genelde İstanbul Havalimanı’na geliyor ve tıpkı gün ilişkili uçuşlarla üçüncü ülkelere yoluna devam ediyor.
BİLET FİYATLARI ARTTI
Hava ulaşımında esaslı değişimin en dramatik tarafı ise uçak biletleri fiyatı. Moskova’dan yahut ikinci büyük kent St.Petersburg’dan İstanbul’a uçuş İstanbul-New York biletiyle neredeyse muadil. İstanbul aktarmalı kıymetli biletler, ikinci bir kesim olarak Rus vatandaşları İstanbul’da günlük mesken kiralamaya da teşvik etti. İstanbul’a geldiği gün üçüncü ülkeye uçuş bileti kıymetli olduğu için Ruslar bir-iki gün İstanbul’da oyalanmayı tercih ediyor. Kentte günlük kiralık konutları tutarak uçak biletini ucuzlatma yolunu arıyor. Örneğin Moskova’dan İstanbul üzerinden Roma’ya uçuş bir günde tamamlanması durumunda bilet fiyatı kişi başına bin 300 doları buluyor. İstanbul’da bir iki gün oyalanma durumunda yolcunun 200-300 doları cebinde kalıyor.
GÖÇ EDENLER DE VAR
Transit İstanbul yolcuları da ayrıyeten iki kümeye ayrılıyor. Birincisi Avrupa ülkelerinde tatil yapıp Rusya’ya geri dönenler. İkinci kategori ise Rusya’dan kaçışı seçen “ikinci beyaz göç” yolcuları. Tek istikametli bilet alan bu yolcular, yakın vakitte Rusya’ya geri dönmeyi planlamıyor.
BİLET SORUNU ÇÖZÜLDÜ
Türkiye’yi transit ülke olarak kullanan Rus vatandaşları mart ayından temmuz başına kadar THY bileti almakta da önemli zorluklarla karşılaştı. Kredi kartları bloke edildiği ve Rusya’nın çıkardığı “Mir” kartı THY sistemine şimdi tanımlanmadığı için bilet satışı fakat nakit para karşılığı yapılabildi. Ödeme krizi temmuz başında sonuncu tahlile kavuştu. Rus “Mir” kartının Türkiye’deki sisteme tanımlanmasıyla Ruslar yalnızca İstanbul, Antalya, Bordum yahut Ankara değil üçüncü ülkedeki sonuncu noktaya kadar biletini kestirir hale geldi.
RUSLARIN ÖTEKİ ÇIKIŞ YOLLARI
Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlara katılmayan Türkiye, Rus vatandaşlarının dünyaya açılan en kıymetli durağı haline gelirken bu rolü daha düşük kapasiteyle üstlenen birkaç ülke daha var. Bunlar sırasıyla Birleşik Arap Emirlikleri, Sırbistan, Mısır, Ermenistan, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan. Lakin yedi ülkenin toplamı dünyaya açılan Rus turistin fakat yüzde 15’ini oluşturuyor. Yaklaşık yüzde 85’i Türkiye üzerinden öteki ülkelere gidiyor.
GECE VE ÖĞLENDEN SONRA YOĞUNLUĞU
Türkiye’ye en fazla uçuş gece saatlerinde yapıldığı için Moskova’da THY’nin üst seçtiği Vnukova Havalimanı’nda gece izdihamı yaşanıyor. 2:00 ile 5:00 ortasında birkaç dakika ortayla her gece ona yakın uçak kalkış yaptığı için binlerce yolcu valizleriyle uzun kuyruklar oluşturuyor. Bu saatlerde Vnukova Havalimanı Türkiye’deki bir havalimanını anımsatmaya başlıyor. Misal görünüm öğlen saatlerinde 14:00 ile 17:00 ortasında gözleniyor. Yoğunluk, uçuşları gösteren dijital ekranlardan da izlenebiliyor. Günün belirli saatlerinde neredeyse 5 dakikada bir Türkiye istikametinde uçak kalkıyor.
