Boru Çizgileriyle Petrol Taşıma A.Ş.’nin (BOTAŞ) doğalgaza kullanım tipine nazaran yüzde 10-30 ortasında yaptığı son artırımın akabinde fiyatların önümüzdeki aylarda daha yüksek oranlarda artması bekleniyor. Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, Güç Bakanı Fatih Dönmez’in şubat ayında 400 liralık doğalgaz faturasının 300 lirasını devletin karşıladığına yönelik açıklamasını hatırlatarak, “Anlaşılan o ki doğalgazdaki sübvansiyon BOTAŞ’a karşılıksız değil borç verme ile karşılanmış. Anladığımız kadarıyla bugün bu durumdan kısmen vazgeçilmiş görünüyor. Şayet tamamından vazgeçerlerse gelecek artırımları düşünemiyorum bile. İşte o vakit hakikaten aç ve sefil dolaşabiliriz” dedi. Bingöl, şu değerlendirmeleri yaptı:
- Devletin konut abonelerinin doğalgaz faturalarını sübvanse meblağını anlamak için bakılması gereken yer 2021 yılında BOTAŞ’a misyon ziyanı yani yeni ismiyle görevlendirme sarfiyatı olarak bütçeden Ne Kadar Ödendiğine ait bilgilerdir.
- Devletin yaptığı tüm harcamaların bütçede yer alması gerekmektedir. Devletin kamu iktisadi teşebbüslerine aldığı eserleri yüksek fiyattan alması yahut sattığı eserleri piyasa fiyatının altında satması istikametinde bir talimat vermesi durumunda ilgili kuruluşlara bu süreçten doğan ziyanlarını ödemek zorundadır. Bu ödeme bütçede “görevlendirme gideri” kalemi altında izleniyor.
- Merkezi idare bütçelerinde 2021 yılına kadar BOTAŞ’a ödenmiş bir görevlendirme sarfiyatı verisi ile karşılaşmadım. 2021 yılında BOTAŞ’a ödenen görevlendirme sarfiyatı meblağı toplamı 19 milyar TL olarak yer almaktadır. 2022 yılında da BOTAŞ’a görevlendirme sarfiyatı ismi altında ödemelerin devam ettiği ve yılın birinci 4 ayında yapılan ödeme toplamının ise 5 milyar lira olduğu görülmektedir.
- Halbuki 2021 yılında Hazine’den BOTAŞ’a 50 milyar 260 milyon lira, 2022 yılının birinci 4 ayında ise 58 milyar 160 milyon borç verilmiştir. Yani 400 liralık bir doğalgaz faturasının 300 lirasını devletin karşıladığı tez ediliyordu. Anlaşılan o ki doğalgazdaki sübvansiyon karşılıksız değil borç verme ile karşılanmış. Anladığımız kadarıyla bugün bu durumdan kısmen vazgeçilmiş görünüyor. Şayet tamamından vazgeçerlerse gelecek artırımları düşünemiyorum bile. İşte o vakit sahiden aç ve sefil dolaşabiliriz.
9 yılda doğalgaz fiyatı konutlarda 4.5, endüstride 17 kat arttı
2013 yılında fiyatı 103 kuruş olan bir metreküp doğalgazın uzun müddet yatay bir seyir izlediğini lakin 2018 yılından itibaren süratli bir artış trendine girerek 4.5 kata yakın artış gösterdiğini söyleyen Bingöl, “Sanayi ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgaz fiyat artışları daha da dramatik bir biçimde gerçekleşmiştir. Endüstride doğalgaz fiyat artışları 2013 yılına nazaran 17 katın üzerindedir. Endüstrideki artış elektrik üretimi dahil dalga dalga tüm mal ve hizmet fiyatlarına da yayılmaktadır.”
Sübvansiyonu Güç Bakanı söylemişti
Güç Bakanı Fatih Dönmez, şubat ayında yaptığı açıklamada 100 liralık doğalgaz faturasının 300 lirasını devletin karşıladığını belirterek, “Yani 400 liralık fatura gelecekken 100 lira geliyor. Şu anda yüzde 80’ini karşılar durumdayız. Elektrikte de bu oran yüzde 50 civarında. Bunlar konutlar için. Bu sübvansiyonun bedeli doğalgazda 80 milyar lira civarında elektrikte de 20 milyar lira civarında. Toplam 100 milyar lira. Kişi başına 2 bin lirayı bulan akaryakıt (eşel mobil) dayanağı de dahil edildiğinde sübvansiyon 200 milyarı aşıyor” demişti.
