Cumhurbaşkanı Erdoğan Seyahat hareketçilerine çürük ve sürtük diye hitap edince haklı olarak büyük bir reaksiyon Gümüşhane Escort oluştu Bütünleştirici güç olması gereken bir cumhurbaşkanı neden bu lisanı kullanıyor Karşılık olarak muhalefet nasıl durum almalı Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi siyaset bilimci Prof Dr Murat Somer e sordum Somer Hakkari Escort e nazaran siyasal emele yönelik söylemsel bir şiddet var
Biliyoruz ki bugün hem dünyada hem de Türkiye’de çatışmacı bir anlayış karar sürüyor lakin çatışmacı lisan daha ileri gitti halkına küfür Hatay Escort etmeye vardı İktidar emsal kelamların bedelini ödemedikçe daha da ileri gidiyor ve her gelinen nokta bir evvelkini doğal kılıyor güya Bunu sağ popülizmle açıklamak mümkün mü
Bence hayır Popülist ögeler ığdır Escort var fakat olağan bu gereğince açıklayıcı değil Nedenleri ve amaçlarının yanı sıra vakit içindeki içerik ve şiddetteki kaymaları da açıklamıyor Bu lisan kutuplaştırıcı bir lisan Tıpkı vakitte da siyasal bir ısparta Escort strateji ve sıkıntı kullanma aracı Yani siyasal bir maksada yönelik olarak kullanılan söylemsel bir şiddet kelam konusu
Pekala buradaki siyasal gaye ne
Akademik çalışmalarımda irdelemeye çalıştığım üzere AKP nin daha birinci yıllarından itibaren belirli siyasal gayelere ulaşmak için kutuplaştırıcı siyaseti ve lisanı kullandığını görüyoruz Fakat vakit içerisinde amaç değişiyor O zamanki gayesiyle bugünkü farklı AKP birinci periyotlarında dahil edici kutuplaştırma siyaseti izledi Muhalefetten ve siyasetin çeperlerinden geliyordu Ve temsil ettiği ortalarında birçok dezavantajlı kesim de olan kitleleri kendi kimlik ve ideolojisini devlete ve ana akım topluma kabul ettirmek dahil etmek pastadan daha çok hisse aldırmaya yönelik bir siyaset takip etti Bunun için de toplumu ayıran bir yandan mevcut kitlesini konsolide ederken güçlenmek için farklı kesitlerden yeni iştirakleri da davet eden yani kapsayıcı bir boyutu da olan bir yandan da direnç gösterecek kurum ve kitleleri itibarsızlaştırmaya yönelik bir lisan ve siyaset kullandı O vakit AKP birebir vakitte yükselen bir siyasal hareket ve güçtü
Bugün
Bugün ise AKP kendi seçkinini yaratmış devlete dahil olmuş kendi kitlelerine değerli ayrıcalıklar sağlamış ve sağlayan yirmi yıllık bir iktidar Birebir vakitte da gerileyen küçülen zayıflayan bir hareket Hasebiyle bugün dışlayıcı korumacı kutuplaştırma siyaseti izliyor Yani yeni seçkin ve halk kesitlerini iktidara getirmek dahil etmek ve pastadan daha fazla hisse almaya yönelik değil Elindeki gücü kaybetmemek ve paylaşmamak kitlesinin ayrıcalıklarını korumak yolsuzluklar için hesap vermemek bunun için de başka herkesi dışlayan bir lisan ve siyaset Bu bağlamda halk derken kastettiği de tüm Türkiye Cumhuriyeti halkı değil kendi seçkini ve tabanı Bunu Erdoğan ın konuşmalarında uzun müddettir gözlemliyoruz Halk yahut biz derken açıkça tüm halkı değil de yalnızca kendi destekçilerini işaret ediyor Bu bağlamda son kullandığı küfür ile de halka küfür etmiş olmuyor kendi açısından bizi tehdit eden onlara yani düşmanlara hakaret ediyor fakat söylemeye gerek olmamalı ki bu herkes için yıkıcı bir siyaset Zira kelam atıldığı yerde kalmaz tüm bir toplum olarak çürüyoruz
Yolsuzlukları korumak için…
Geçmişte ahlak normları’nın kullanıldığı bir siyasete tanıklık ettik mi biz
Burada siyah beyaz karşılaştırmalar yapmamakta yarar var Cumhuriyet boyunca devletin ve siyasetin kutuplaşmayı kullandığını görüyoruz Ancak bugünkü kadar sorumsuz sağduyunun ve birlikte yaşama içgüdüsünün şahsen iktidar tarafından kenara bırakıldığı bir periyot yok Bir analoji yapmak gerekirse emsal şeyleri hukuk devleti ve yolsuzluklar için de söyleyebiliriz Türkiye de hiçbir vakit tam hukuk devleti olamadık Lakin bugünkü kadar kanun teamül ve mevzuatın yani kanun devletinin tasfiye edildiği ve keyfiliğin muktedir olduğu bir periyot yok Askeri idarelerde bile Keza yolsuzluklar daima gerçeğimiz ve yumuşak karnımız olmuş Lakin bugünkü kadar sistematik ve kurumsallaştırılmış bir yolsuzluktan kelam etmek mümkün değil Aslında dediğim üzere son dönemki kutuplaştırıcı söylemsel şiddet de kıymetli ölçüde bu yolsuzlukları korumak kaybetmemek ve hesap vermemeye yönelik
Şiddet içeren bir lisan
İktidarın bu lisanı kullanmadaki hedefi ne olabilir Bir rant devşirmesi mümkün mü
Ranttan ne kastediyoruz bunu netleştirmek kıymetli Siyasette bilhassa otoriter idareler altındaki siyasette rant yalnızca oy değil AKP şu anda yasal toplumsal takviye yani oy olarak süratle eriyen bir parti Lakin bir de gayrimeşru takviyeleri var İçeride ve dışarıdaki yolsuzluk ortakları akçeli işler içindeki tarikatlar mafyatik ve paramiliter örgütler ve bürokrasi içinde anayasaya muhalif çalışan kümeler üzere Burada anlaşılması gereken en kıymetli bahislerden biri önümüzdeki periyotta AKP içinde en azından belirli kısımların seçim dışı ve şiddet içeren teknikleri denemek için ortam ve taban kolladığı ve kollayacağı Bu çok açık Bahsettiğimiz lisanı de bu bağlamda düşünürsek yalnızca hakaret yahut küfürle tanımlamak mümkün değil Şiddet içeren bir lisan İktidarın düşman gördüklerine ki bu artık bir azınlık değil toplumun değerli bir çoğunluğu bu kesitlere ve muhalefete karşı şiddeti yasallaştıran bir lisan Çok da gizlemeden dinleyenlerine bunlara düşman hukuku uygulanabilir diyor Yani rant çıkar mı derken oy kastediyorsak bence oy çıkmaz Lakin en büyük rant ne değerine olursa olsun ve halkın iradesine karşın iktidarda kalmak Bu manada ranta ve tabanının militan kısımlarını zinde tutmaya yönelik Ben bu türlü görüyorum Bu türlü bir rant çıkar mı Büyük ölçüde muhalefetin yapacaklarına bağlı
Tam da onu soracaktım Bu noktada muhalefet nasıl davranmalı
Öncelikle bu lisana karşı ve herkes için demokrasi hukuk ve refah için dik ve bir arada durmalı Millet İttifakı ve 6 lı Masa uzlaşması çok değerli Yeni ve daha uygar sizin tabirinizle ahlak normlarının olduğu bir siyaset için taban ve inanç inşa ediyor Şayet sürerse yeni bir olağan oluşturacak Fakat bunun korunması ve demokrasi ve adalet hususlarında ortak ses çıkarabilmesi lazım
İkincisi seçim dışı ve gayrimeşru siyaset biçimlerine karşı hazırlıklı dik proaktif ve zinde durması Örneğin seçim güvenliği çalışması çok kıymetli Bunun için sivil toplumla sinerji ve inanç kurulması da çok önemli
Kışkırtmaya gelmemeli
Üçüncüsü kışkırtmaya gelmemesi ve halka iktidarın bahsettiğim siyasetinin iç yüzünü kolay net ve delilleriyle anlatması lazım Bunu da hikâyeleştirmesi Bu neden değerli AKP ye takviye vermiş vermemiş herkesin buraya nasıl geldik ikna olabilmesi için Örneğin kısa vakit öncesine dek ömür standartlarında yükselme hisseden kesitlere bu algının neden bir sanrı olmadığını ancak üretime değil de borca ve palavraya dayalı olduğu için düzmece ve sürdürülemez olduğunu nasıl anlatacaksınız Bu lakin öyküleştirerek anlatılabilir
Takım vurgulanmalı
Dördüncü iktidarın medya hegemonyasında gedikler açma yollarını aramalı
Beşincisi ve en kıymetlisi muhalefet iktidarın sergilediği bu siyasete karşı lisanıyla tutumuyla programıyla takımıyla ve tahlil teklifleriyle net ve ikna edici bir alternatif sunmalı Net ve olumlu bir kontrast ve tercih oluşturmalı Adeta samimi AKP destekçileri dahil herkese sonu olmayan bu yolu istemiyor daha düzgününü istiyorsanız demokrasi ve refah istiyorsanız bize katılın demeli Burada ortak aday lar konusu da çok değerli zira bu alternatif adaylarla özdeşleşecek onlar temsil edecek Ama tek bir adaya indirgenmemeli takım vurgulanmalı Tüm bu mevzularda muhalefetin şu ana kadarki muvaffakiyetleri yabana atılmamalı Lakin yol uzun ve engebeli olabileceği kadar gerçek siyaset uygulanırsa umulduğundan daha süratli bir toparlanma da olabilir Yani tahminen birçok kıymetli şart daha eklenebilir Halka güvenmek Gerçek siyasete halk olumlu cevap verecektir
Pasta küçüldükçe değirmeni döndürmek zorlaşıyor
Daima şu söyleniyor Ekonomi konuşulmasın diye Konuşulmasa da iktisat hayatımızın her alanında zahmetli bir biçimde kendini gösteriyorken ‘laf siyaseti’ bunu unutturabilir mi
Muhalefet hakikat siyasetleri uygularsa bence unutturamaz Fakat olumsuz senaryolarda üstte bahsettiğim siyasetle kısmen de olsa unutturabilir esasen bu siyaset de bu yüzden uygulanıyor Ekonomik buhranın iki tesiri unutulmamalı Bir iktidara reaksiyon uyandırırken tıpkı vakitte da toplumu bitkinleştiriyor geçim tasası olan lakin hâlâ kaybedeceği şeyi olan kitlelerin otoriterliğe direncini de zayıflatabilir teslimiyeti de teşvik edebilir Lakin ikincisi daha değerli Nasıl mülteci sorunu da bir kısım iş kısmının işine geliyorsa buhran da herkesi tıpkı etkilemiyor Servet transferi niçin oluyor Bir kesim kazanıyor Kriz ayrıyeten iktidarın koruduğu kitlelerde bir elindekini koruma güdüsünü de tetikliyor Pasta küçüldükçe değirmeni döndürmek zorlaşıyor Esasen üstte bahsettiğim dışlayıcı korumacı kutuplaştırma siyaseti tam da bu kısımların hissine hitap etmeyi hedefliyor Lakin bu kısmın artık azınlık olduğu unutulmamalı Yani bu bölüme dayanmak artık seçim yoluyla iktidarda kalmaya yetmez
Bizim kültürümüzde hürmet vardır
Erdoğan Biz daima milletimizin lisanıyla konuştuk Milletimiz bu vandalları nasıl tanımlıyorsa biz de o denli dedik diye konuştu Halk kendi konuştuğu lisan bu olsa bile devletin lisanının bu türlü olmasını ister mi Empati kurar mı
Hangi halk Hangi millet Ayrıyeten bizim kültürümüzde hürmet ve ölçü de vardır örneğin kahvede konuşur üzere anne babanın karşısında büyüklerin yanında konuşulmaz İdeal olan her yerde tıpkı konuşmak olsa da bayanların çocukların konukların vs yanında daha ihtimamlı konuşulur Düşmanla konuşmanın bile bir hukuku vardır Alışılmış bu normlara uymayanlar da çoktur o da kültürün bir kesimi Fakat en azından bana nazaran bizim kültürümüzde asıl bu çeşit müspet normlara uymayan şahıslar için kullanılan hayli olumsuz sıfatlar caydırıcı nitelemeler vardır Bir ortada yaşama kültürümüzün teminatı ve geliştirilmesi gerekenler de bunlardır Erdoğan yıllardır büsbütün siyasal ve bencil motivasyonlarla kültürümüzün en berbat özelliklerini olağanlaştıran en âlâ ve en korunası özelliklerini ise feda eden bir lisan ve siyaset kullanıyor
