Bir küme Çinli araştırmacı, Dang humması ve Zika humması virüslerinin, sivrisineklerin virüsleri geçirmesini daha cazibeli hale getirmek için konakçılarının (insanların) kokusunu manipüle edebildiğini buldu.
Dün, Cell çevrimiçi mecmuasında yayınlanan bulgu, süreci kesintiye uğratmak ve potansiyel olarak diğerlerine virüs bulaştırma riskini azaltmak için sivrisinek vektörlü hastalıkları bir vitamin desteğiyle denetim etmenin de yolunu açmış oldu.
Ateş, kızarıklık ve bazen vefata neden olan dang virüsü, sivrisinekler tarafından tropikal bölgelerde yayılıyor ve her yıl 50 milyondan fazla hadise meydana geliyor.
Zika virüsü, gebe bir bayan enfekte olduğunda beyin yahut hudut sistemi komplikasyonlarına ve doğum kusurlarına neden olabilir. Tropikal bir iklimde hastalık, enfekte konakçı hayvanları ısıran, kendilerine bulaşan ve virüsü gelecekteki ısırıklarla bulaştıran sivrisinekler tarafından yayılır.
KOKUMUZU KULLANIYORLAR
Bazı hastalıkların konakçının kokusunu değiştirdiği ve onu sivrisinekler için cazip hale getirdiği aslında biliniyordu. Tsinghua Üniversitesi, Shenzhen’deki Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü ve Çin Tıbbı Ruili Hastanesi’nden bir küme araştırmacı, bunun dang ve Zika virüsleri için de geçerli olup olmadığını inceleyerek çığır açan araştırmalarına başladılar.
“Sivrisinekler, konakçıları tespit etmek ve hayatta kalmanın temel davranışlarına rehberlik etmek için koku alma duyularına güvenirler. Bu çalışmanın başında, sivrisineklerin dang humması ve Zika ile enfekte olmuş fareleri aramayı ve beslemeyi tercih ettiğini bulduk” dedi.
SORUMLU MOLEKÜLÜ BULDULAR
Uzmanlar Testler yoluyla, sivrisineklerin dang humması ve Zika ile enfekte olmuş farelere sağlıklı farelerden daha fazla ilgi duyduğunu buldular. Sonra da bu çekiciliğin nedenini araştırmaya devam ettiler.
Enfekte olmuş farelerin ve insanların kimyasal tahlili, sivrisineklerin bilhassa cazip bulduğu asetofenon ismi verilen bir molekülü tanımladı.
Cheng, dang ve Zika üzere flavivirüslerin asetofenondaki artışı, ömür döngüsüne daha tesirli bir halde yardımcı olmak için kullanabileceğini, “konaklarını sivrisinek vektörleri için daha alımlı hale getirerek” kullanabileceğini söyledi.
TEDAVİ TALİHİ DOĞDU!
Asetofenonun sivrisinekleri çekmede sahiden anahtar rol oynadığını doğrulamak için, araştırmacılar molekülü pak farelere ve insan gönüllülerin ellerine uyguladılar ve asetofenonun sivrisinekler için güçlü bir çekim olduğunu gösterdiler.
Çalışma bulguları, dang humması ve Zika üzere sivrisinek kaynaklı hastalıkların yayılmasını denetim etmek için yeni bir yol potansiyeli olduğunu gösteriyor.
Cheng, takımının Malezya’daki dang humması hastalarına bir cins A vitamini türevi olan izotretinoin vererek araştırmalarını gerçek dünyada uygulamayı planladığını söyledi.
