Yunan gazetesi, adaların silahsızlandırılması konusunda Yunanistan’ın NATO’daki “sicilinin hiç de düzgün olmadığını” belirtti. Kelam konusu evraklar, NATO Genel Sekreteri Hastings İsmay’in 7 Şubat 1957’de NATO’daki daimi temsilcilere gönderdiği mektup, Genel Sekreter Joseph Luns’un 8 Mayıs 1980’de periyodun Avrupa Müttefik Kuvvetleri Kumandanı (SACEUR) Bernard Rogers’a gönderdiği mektup ve Avrupa Müttefik Kuvvetleri Kumandanı James Jones’un, 15 Ağustos 2006’da, Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı’na (SHAPE) “Ege adaları için SHAPE’in izleyeceği politika” ile ilgili talimatlardan oluşuyor.
İLERYÖZ ADASI
İsmay mektubu: “Leros (Türkçesi İleryöz) adası altyapı çalışmaları” başlıklı mektupta 1953 yılında Leros adasında başlayan yakıt, mühimmat ve telekomünikasyon ile ilgili altyapı tesisleri için kabul edilen 482 bin Sterlin pahasındaki programın, bu adanın 1947 Paris Antlaşması’nda silahsızlandırılmış olması öngörüldüğünden mümkün problemler yaratabileceği vurgulandı.
To Vima, İsmay mektubunu, Türkiye’nin adaların silahsızlandırılması ile ilgili NATO’daki birinci başarısı olduğunu ima etti.
Luns mektubu: Genel Sekreter Luns’un SACEUR Kumandanı Rogers’a gönderdiği mektup, Limni adasındaki askeri altyapı çalışmaları ile ilgili. Mektupta “NATO’nun gereksinimleri ile birlikte ittifak üyesi ülkeler ortasında antlaşmalar (1923 Lozan Antlaşması kastediliyor) ile ilgili türel sorunlardan kaçınılması gerek. Limni adası da bu türlü bir vaka” denildi. To Vima, Yunan hükümetinin o devirde NATO nezdindeki teşebbüslerinin hiçbir sonuç vermediğini yazdı.
Jones talimatı: SACEUR kumandanının talimatında şunlar belirtiliyor: “Silahlandırılmaları antlaşmalarla sınırlanan Ege adaları, NATO’nun barış devrinde askeri tatbikatlarında yahut öteki faaliyetlerde kullanılmayacak. Limni adasındaki altyapı tesisleri NATO tarafından finans edilmeyecek. Limni adası ve buradaki askeri güçler NATO tatbikatlarına dahil edilmeyecek.”
