Yükselen enflasyon, döviz karşısında süratle bedel kaybeden Türk Lirası ve vatandaşın hayat pahalılığına karşı uğraşı… Cumhurbaşkanı Erdoğan‘ın Temmuz artırımı olarak açıkladığı ve taban fiyatı 5 bin 500’e çıkaran açıklaması da yaraya merhem olmadı. Düşük alım gücü, çalışanın yemeğini bile lüks kategorisine soktu. Tartışmalı bilgileriyle eleştirilen Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) nazaran yüzde 93, TÜRK-İŞ’e nazaran yüzde 108 olan yıllık besin enflasyonu lokanta ve büfe menülerine yüzde 185’i bulan artırım olarak yansımış durumda. Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın haberine nazaran; geçen yıl 7 lira olan sosisli sandviç bu yıl yüzde 185 artırımla 20 lira… 16 lira olan tavuk döner dürüm, yüzde 125 artışla 36 liraya çıktı. Bilhassa öğrenci ve çalışanların uğrak noktası olan fastfood restoranlarında da geçtiğimiz yıl 37 lira olan bir menü yüzde 70 artışla 63 lira.
Yemek, çorba, kola ve tatlıdan oluşan menü 100 lira
İstanbul Şişli’de 10 yıldır bir dönercide çalışan Nuri Beyefendi, ortalama bir yemek, çorba, kola ve tatlıdan oluşan menünün 100 lirayı bulduğunu belirtiyor. Geçen yıl birebir menünün en fazla 40 lira olduğunu anımsatan Nuri Beyefendi, şunları söylüyor:
“Şu an 330 ml’lik kolayı 15 liraya satıyoruz geçen yıl 7 liraydı. Porsiyon döner satışlarımız neredeyse durdu, tombik döner dediğimiz bol ekmekli dönerimiz revaçta.”
Bir yıllık kontratlar üç aya düştü
Gıda enflasyonunun en berbat etkilediği dallardan birisi de endüstriyel hazır yemekçiler oldu. Kontratlarda fiyatların 20 liradan 40 TL’ye çıktığını yakında da 51 TL olacağını söyleyen Yemek Sanayicileri Federasyonu Lideri Hüseyin Bozdağ, şöyle konuşuyor:
“Maliyet artışları durmuyor. Bir yıllık yapılan kontratlar evvel altı aya artık üç aya düştü. Ayakta durmakta zorlanıyoruz, finansman erişimimiz yok. Kredi faizleri yüzde 30’lara çıkmış durumda, sermayeden yiyoruz.”
İşçiler yemeğini meskenden getiriyor
Enflasyon emekçinin yemek fiyatlarına de yansıdı. Geçtiğimiz yıl 25 lira olan yasal yemek vergi istisnası, bu yılın birinci altı ayında 36 TL’ye temmuz ayı prestijiyle da 51 TL’ye çıkarıldı. Lakin birçok işyeri şimdi bu fiyatları emekçiye vermedi. Verseler de dışarıda yemek yeme maliyetini karşılamıyor, emekçiyi ucuz, inançsız yahut sıhhatsiz yiyeceklere yöneltiyor.
Beşiktaş’ta bir firmada çalışan Tahir Kılıç, işyerinin yemek fiyatına yüzde 100 artırım yapmasına karşın porsiyon küçültmek zorunda kaldığını söylüyor. Kılıç, “Yemek kartına yatan fiyat geçen yıl 450 liraydı. Bu yıl 950 lira oldu. Geçen yıl ayın son 5-6 günü yemeğimi meskenden getirirdim. Artık ayın neredeyse yarısında meskenden getiriyorum” dedi.
