Yunanistan hükümeti, Türkiye ile Libya ortasında evvelki gün başşehir Trablus’ta hidrokarbon alanında mutabakat protokolü imzalanmasına hazırlıksız yakalandı. Uzun müddettir Meriç, Ege ve Doğu Akdeniz’de çeşitli kriz ve gerginlik senaryolarının mercek altına alındığı Atina’da, Türkiye’nin bu türlü bir atılım yapması beklenmiyordu. Atina, Türkiye ile Libya ortasında bir protokol imzalanabileceğinden yalnızca bir gün evvel (pazar) kalabalık üst seviye bir Türk heyetinin Trablus’a gideceğinin açıklanması üzerine şüphelendi. Yunan hükümetinin “yasadışı” ve “geçersiz” halindeki resmi açıklamalarına karşın diplomasi kulislerinde Türkiye’nin bu protokolle değerli bir koz elde ettiği belirtildi. Yunan başşehrinde, protokol ile ilgili Libya medyasında yer alan haberlere dayanılarak şu değerlendirmeler yapıldı:
UYGULAMA AŞAMASI
“İmzalanan protokol ile 2019 Kasım’ında imzalanan deniz yetki sonlarının belirlenmesine ait Türkiye-Libya muahedesi uygulama basamağına girdi.
Libya, kendi kıta sahanlığında Türk keşif ve sondaj gemilerinin çalışmalar yapabilmeleri kapısını açtı.
Libya’nın kıta sahanlığının bir kısmı, 2020’de imzalanan Yunanistan-Mısır mutabakatı yeterince Yunan tarafında kalan bölge ile çakışıyor.
Yunanistan ile Libya ortasında kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge (MEB) muahedesi bulunmuyor. Türkiye de bu durumdan yararlandı.”
MİÇOTAKİS ÖFKELİ
Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis dün Yeni Demokrasi (ND) partisinin parlamento kümesindeki konuşmasında “Coğrafya, birileri uyduruk haritalar çizmeye teşebbüs ediyor diye değişmez. Tarih de boş laflarla yine yazılmaz” dedi.
Avrupa Birliği Türkiye Delagasyonu ise “AB, kelam konusu mutabakata ait tavrının 2019’da yapılan AB Kurulu toplantısındaki açıkça belirtildiğini hatırlatır. 2019 Türkiye-Libya Mutabakat Mutabakatı üçüncü devletlerin egemenlik haklarını ihlal etmekte olup Deniz Hukukuna aykırıdır” açıklamasında bulundu.
DIŞİŞLERİ’NDEN ATİNA VE AB’YE CEVAP: HİÇBİR DEĞERİ YOK
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç, Yunanistan ve AB’nin Türkiye-Libya ortasındaki hidrokarbon mutabakatına yönelik tenkitlerine reaksiyon gösterdi. Bilgiç, özetle şunları söyledi: “Türkiye ile Libya Ulusal Birlik Hükümeti ortasında 3 Ekim’de imzalanan Mutabakat Zaptı hakkında Yunanistan ve AB Sözcüsü tarafından yapılan açıklamaların ülkemiz açısından hiçbir kıymeti ve değeri yoktur. İki hâkim devlet ortasındaki bu mutabakata itiraz edilmesi milletlerarası hukuk ve BM’nin temel prensiplerine karşıttır. Maksimalist deniz yetki alanı talepleriyle Libya’nın da legal haklarını gasp etmeye çalışan Yunanistan’ın, Türkiye-Libya bağlarının ilerlemesini önleyemeyecektir. AB ise hükümran üçüncü ülkeler ortasındaki mutabakatlar hakkında karar verecek milletlerarası bir yargı organı değildir.” (ANKARA)
