İşgalin birinci günü ayrıldığı Kiev’e dönen Türk Ukrayna İşadamları Derneği (TUİD) Lideri Burak Pehlivan, Hürriyet’in sorularını yanıtladı. Derneğin Lviv ve Kiev ofislerinin açıldığını söyleyen Pehlivan, “Savaş devam ediyor lakin bir de ekonomik cephe var. Bütün nüfusu insani yardımlarla besleyemezsiniz. Ukrayna’nın günlük 12 bin ton, yani 600 TIR yardım gerecine muhtaçlığı var. Ama günde yalnızca 150 TIR gümrüklerden geçebiliyor” dedi.
PANDEMİ YASAKLARI ÜZERE
Ukrayna idaresinin ekonomik faaliyetlerin devam etmesi ve firmaların inançlı kentlere taşınmasına çalıştığını belirten Pehlivan, şimdi barış sağlanmış olmasa da ülkenin yine imarı için planlar oluşturulduğunu anlattı. Lviv’de işyerlerinin tamamına yakınının açıldığını kaydeden Pehlivan, “Kiev’de bunların fakat yarıdan azı açık. Akşam saat 10.00’da sokağa çıkma yasağı başlıyor. Burası büyük bir kent ve insanların konutlarına gitmesi vakit alıyor. Yani işyerleri akşam 06.00 üzere kapanıyor. Başkentte görünüm pandeminin birinci günleri gibi” dedi.
İSTİHDAM YARIYA DÜŞTÜ
Pehlivan savaşın ekonomik tesirlerine dair şunları söyledi: “Mart ayında ülkedeki tüm firmaların yüzde 32’si faaliyetlerini durdurmuştu. Şu an bu yüzde 17 civarında. Ciro kayıplarıysa yüzde 65 düzeyinde. Türkler dahil yabancı yatırımcıların kayıpları daha büyük zira ithalat kısıtlaması var. Savaş öncesi Türk iş dünyasının 4.5 milyar dolarlık yatırımı vardı. Bugün Türk firmalarının yüzde 10’u kapalı. Türk şirketleri savaş öncesi 30 bin Ukraynalıyı istihdam ediyordu, bu da yarı yarıya azaldı.”
YÜZDE 10’U İŞGAL BÖLGESİNDE
Derneğin Zaporojya, Herson, Odessa ve Harkiv şubelerinin kapandığını belirten Pehlivan, Türk şirketlerinin ülke çapına yayılmış olması nedeniyle kimilerinin işgal altındaki topraklarda kaldığına dikkat çekti. Pehlivan, “Ancak bu sayı toplamın yüzde 10’u kadardır. Yeniden sayıları çok olmasa da bomba düşmesi sonucu deposu, eserleri yanan firmalarımız var. Ziyanların tespitini yapıp Ukrayna makamlarına bildirmeye başladılar” dedi.
TÜM DÜNYA TEHDİT ALTINDA
Ukrayna’nın Karadeniz limanlarına erişiminin kritik değerde olduğunu kaydeden TUİD Lideri Burak Pehlivan, “Geçen yıl 145 milyon ton mal bu limanlardan gönderildi. Dünya ayçiçek yağı ihracatının yüzde 52’si, buğday ihracatının yüzde 12’sini Ukrayna gerçekleştiriyor. Mısır ihracatında dünya dördüncüsü. Limanlara yönelik abluka kalkmazsa bu, 7 milyar insanı tehdit eder. Bilhassa Mısır, Tunus, Pakistan üzere tahıl ithalatçısı ülkelerde rejim değişikliklerine varacak krizler görülebilir. Ukrayna dış ticaretinin yüzde 60’ını limanlar üzerinden yapıyordu. Bunun çok azı karayoluyla ikame edilebilir” diye konuştu.
POLONYA’YA SEFERLER ARTMALI
Ukrayna’nın tümüne yönelik hava atakları durmadan sivil havacılık faaliyetlerine başlanmasını beklemediğini tabir eden Pehlivan, Türk yatırımcının ülkeye kolay erişimi için Polonya’ya seferlerin arttırılması gerektiğini söyledi. Pehlivan, “Polonya, Ukrayna’nın dışarıya açılan kapısı pozisyonunda. Varşova ve bilhassa doğudaki Rzeszow kentlerine ek uçuşlar konulmalı” dedi.